İlkokul Fen Bilimleri Ders Kitabındaki Ünite Değerlendirme Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisinin Bilişsel Süreç Boyutu, Soru Türleri ve Konu Alanlarına Göre İncelenmesi

Authors : Burcu DEMİRÖZ, İhsan Seyit ERTEM

Pages : 32-55

Doi:10.46762/mamulebd.1178806

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırmanın amacı, ilkokul fen bilimleri ders kitaplarındaki ünite değerlendirme sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisinin bilişsel süreç boyutu, soru türleri ve konu alanlarına göre dağılımının incelenmesidir. Araştırmada üzerinde durulan ders kitaplarındaki sorular, hiçbir değişiklik yapılmadan yenilenmiş Bloom taksonomisinin bilişsel süreç boyutuna, soru türlerine ve konu alanlarına göre incelenmiştir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz ve metin, kitap veya belgelerin belirli niteliklerini sayısallaştırarak araştırma olanağı sağlayan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan çalışma materyalleri seçilirken ölçüt örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma materyali olarak 3. sınıf düzeyine uygun olarak hazırlanmış iki, 4. sınıf düzeyine uygun olarak hazırlanmış iki kitap olmak üzere toplam dört kitap seçilmiştir. Örneklemde her iki sınıf düzeyinde de biri MEB biri özel yayınevi tarafından hazırlanmış iki farklı kitap bulunmaktadır. Verilerin analizi aşamasında fen bilimleri ders kitaplarında bulunan ünite değerlendirme sorularının türleri ve basamakları araştırmacı tarafından literatür yardımıyla belirlenmiş ve uzman görüşleri alınmıştır. Türleri belirlenen soruların yenilenmiş Bloom taksonomisine göre hangi basamakta olduğu araştırmacı tarafından belirlenmiş ve uzman görüşlerine başvurulmuştur. Daha sonra ünite değerlendirme sorularının Fen bilimleri Öğretim Programı’ndaki konu alanlarına göre sınıflandırılması yapılmıştır. Son olarak veriler yüzde frekans tekniklerine göre sayısallaştırılarak tablolaştırılmıştır. Araştırmanın sonucu olarak, bütün kitaplarda bulunan toplam 803 ünite değerlendirme sorusunun; yenilenmiş Bloom taksonomisine göre %64,01’i hatırlama basamağında, soru türüne göre %38,58’i çoktan seçmeli türünde ve konu alanına göre %40,81’i Fiziksel Olaylar konu alanında olduğu belirlenmiştir. Kitaplarda bulunan soruların alt bilişsel boyutlarda yoğunlaştığı üst bilişsel boyutta bulunan soru sayısının yetersiz ve soruların bilişsel boyutlara, soru türlerine ve konu alanlarına dağılımının dengeli olmadığı görülmüştür.
Keywords : Bilişsel süreç, fen bilimleri, ders kitabı, ünite değerlendirme soruları, yenilenmiş Bloom taksonomisi, Preschool, Cognitive process, science, textbook, unit assessment questions, revised Blooms taxonomy