Gezegen Sağlığının Sürdürülebilirliği Kapsamında Atılması Gereken Adımlar

Authors : Kübra Doğanay Bulduk, Birgül Piyal

Pages : 390-398

Doi:10.53394/akd.1218916

View : 70 | Download : 106

Publication Date : 2024-05-01

Article Type : Review Paper

Abstract :İnsanlığın neden olduğu iklim değişikliği, küresel kirlilik ve biyoçeşitlilik kaybı gibi çevresel bozulmalar sürdürülebilir yaşam koşullarını tehdit etmektedir. Beslenme, bulaşıcı hastalıklar, bulaşıcı olmayan hastalıklar, akıl sağlığı sorunları, çatışmalar ve yerinden edilme ile eşitsizliklerin pekiştirilmesi gibi sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Bu durum dahilinde sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma için gezegen sağlığı ve yeşil ekonomi gibi kavramlardan bahsetmek gerekmektedir. Gezegen sağlığı, Planetary Health Alliance tarafından “Dünya\'nın doğal sistemlerindeki insan kaynaklı bozulmaların insan sağlığı ve dünyanın tüm yaşam alanları üzerindeki etkilerini analiz etmeye ve ele almaya odaklanan, çözüm odaklı, disiplinler arası bir alan ve toplumsal hareket” olarak tanımlanmıştır. The Lancet ve Rockefeller Vakfı tarafından 2014 yılında kurulan Gezegen Sağlığı Komisyonu ve yayımladıkları rapor sonrası daha fazla dikkat çekmekle birlikte temelleri 1970’lere dayanmaktadır. Benzer şekilde kaynak verimliliği sağlarken çevresel sistemi koruyan ve herkes için gönenç yaratmayı amaçlayan bir ekonomik model olan yeşil ekonomi de 1970’lerde gündeme gelmiştir. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 2030, sürdürülebilir kalkınma için belirlenmiş olmakla birlikte günümüz yaşam koşullarında bu hedeflere yaklaşmak söz konusu değildir. Gerek bu hedeflerin gerçekleştirilmesi gerekse de sürdürülebilir yaşam sağlayabilmek için daha geniş bakış açısı sunan ve eylem çağrısında bulunan gezegen sağlığı yaklaşımı daha fazla gündeme gelmeli ve benimsenmelidir. Ayrıca yeşil ekonomi gibi kavramların uygulanması da dillendirilmelidir. Elbette bu kapsamda sağlık hizmetleri de gözden geçirilmeli, yeniden ele alınmalıdır.
Keywords : Gezegen sağlığı, Sürdürülebilir kalkınma, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, Yeşil Ekonomi, Yeşil hastane, Birinci basamak sağlık hizmetleri