TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ VE BAKIM EMEĞİ

Authors : Ayşe GÖNÜLLÜ ATAKAN

Pages : 125-136

Doi:10.18026/cbayarsos.465717

View : 8 | Download : 7

Publication Date : 2018-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :  Bu makalede toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yeniden üretimi, kadınların işgücü piyasasındaki ücretli emeği ile hane içi ücretsiz bakım emeği ilişkisi temelinde tartışılacaktır. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kalkınmasında kadınların üretim süreçlerine dâhil edilmesinin önemi literatürde, 1970’lerden itibaren kadın ve kalkınma yaklaşımları bağlamında tartışılmaya başlanmıştır. Söz konusu eleştirel yaklaşımlardan, “Toplumsal Cinsiyet ve Kadın” yaklaşımı toplumsal cinsiyet eşitliğinin odağını kadının sadece kamusal alana ve iş gücü piyasasına erişimi ile sınırlı tutmamış; özel alanda eşitsizlik yaratan `yeniden üretim` süreçlerinin dönüşümünü de içerecek şekilde güçlenmesi olarak genişletmiştir.  Kadının kendi hayatı hakkında “stratejik karar alma” yetisini kazanması olarak kavramsallaştırılan güçlenmenin en önemli koşullarından biri kadının iş gücü piyasasına katılması olarak görülmektedir. Fakat hane içerisinde kadının üstlendiği toplumsal cinsiyete dayalı iş yükü kadınların işgücü piyasalarında ya baştan hiç var olmamayı seçmesi ya da esnek, güvencesiz ve düşük ücretli çalışma biçimlerine yönelmesine neden olmaktadır.  Bu bağlamda çocuk, yaşlı ve hasta başta olmak üzere bakım emeğinin kadının hane içinde üstlendiği görevlerinin doğal uzantısı olması algısı, hem erkeklerin söz konusu işleri eşitlikçi bir şekilde paylaşmaktaki direncine;  hem de bakım hizmetlerinin devlet nezdinde de önemli bir sosyal politika meselesi olarak yeterli düzeyde desteklenmemesine yol açmaktadır. Bu soruna, toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısıyla üretilmiş kalıcı bir çözüm olarak; devlet ve yerel yönetimler tarafından kurumsallaşmış, yaygınlaşmış, her sosyo-ekonomik tabakadan kadın tarafından erişilebilir, güvenilir, ücretsiz veya düşük maliyetli bakım hizmetlerinin sağlanması gerekmektedir
Keywords : toplumsal cinsiyete dayalı iş bölümü, bakım emeği, güçlenme