BİR KÖYÜN İLÇEYE DÖNÜŞÜM HİKÂYESİ: MANİSA İLİ SARUHANLI İLÇESİ

Authors : Ferhat BERBER

Pages : 435-464

Doi:10.18026/cbayarsos.465746

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2018-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Manisa Ovası, Manisa’nın zirai can damarıdır. Ova’nın büyük bir bölümünü Saruhanlı İlçesi işgal etmektedir. Saruhanlı geçmişi itibariyle kent yerleşiminin yoğun olduğu bir yer değildir. Saruhanlı’nın bir köy olarak yer aldığı en erken tarihli kayıtlar en fazla 17. yüzyıla kadar inebilmektedir. Saruhanlı ve çevresinde”ki diğer küçük yerleşim birimleri 18. yüzyılın sonlarına doğru nüfus bakımından hızla büyümüştür. Karaosmanoğulları ile ivme kazanan tarımsal üretim bu büyümede büyük pay sahibidir. Bölgede gayrimüslim nüfusun artışı da bu döneme denk gelmektedir. 19. asrın ikinci yarısında kısmen Kafkasyalı, ağırlıklı olarak da Balkan kökenli Müslüman muhacirler ovada iskân edilmişlerdir. Bu iskân, bölgede yerleşim birimlerinin sayısını artırmış, eski köyleri büyütmüş ve bazı çiftlikleri köye dönüştürmüştür. Bölge 1919-1922 yılları arasında Yunan ordusunun işgaline maruz kalmıştır. İşgalin son bulması ile bölgenin nüfus yapısı değişmeye başlamıştır. Rum ahali Yunan ordusu ile birlikte bölgeyi terk etmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Türk-Yunan Ahali Mübadelesi ile gelen göçmenler buraya yerleştirilmişlerdir. Yakın zamana kadar da Balkanlardan gelen göçmenler bölgede iskân edilmişlerdir. Saruhanlı 1959 yılında Manisa’nın bir ilçesi haline getirilmiştir. Yakın zamanda yürürlüğe giren Büyükşehir Yasası ile köyler mahalle statüsüne getirilmiştir. Bu kapsamda Saruhanlı’ya bağlı köyler de mahalleye dönüşmüştür. Bugün Saruhanlı ilçesinin 8 adet merkez mahallesi ve 42 adet çevre mahallesi vardır.  İlçenin eski köyleri olan bu 42 mahallenin çoğu kasaba niteliğinde yerleşim birimleridir. Saruhanlı bugün Manisa’nın en küçük ilçelerinden biridir. Ancak hem Manisa hem de Türkiye tarımı için son derece mühim bir konumdadır.
Keywords : Saruhanlı, Manisa, Saruhan, Osmanlı, Karaosmanoğulları