Arapça Güzel Sözler Derlemesİ Nesrü’l-leâlî’nin Mensur Bir Tercümesi

Authors : âdem CEYHAN, Hasan YILMAZ

Pages : 96-136

Doi:10.18026/cbayarsos.514544

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2019-09-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Nesrü’l-leâlî, Hz. Ali’nin binlerce sözü arasından Tabersî’nin insert ignore into journalissuearticles values(öl. 548/ 1154); seçip elifba sırasına göre hazırladığı bir kitapçık olup 290 civarında Arapça vecize ihtiva eder. Ahlâk ve adaba ait fikir ve tavsiyeleri dile getiren bu hikmetli sözler, asırlar boyunca çeşitli âlim, şair ve yazarlarımız tarafından tercüme ve şerh edilmiştir. Türk edebiyatı tarihinde tespit edilebilen en eski örnekleri 15. asırda meydana getirilmiş Nesrü’l-leâlî tercüme ve şerhleri, yüzyıllar boyunca devam etmiştir. 15-19. asırlar arasında yekûn olarak on dört ilim adamı, şair ve yazar tarafından çevrilen yahut şerh edilen bu derlemenin mütercimleri arasında Ali Şîr Nevâî, Kastamonulu Latîfî, Muallim Nâcî gibi bazı tanınmış edebî şahsiyetler de vardır. Söz konusu Arapça vecizeler kitapçığının, mütercimi belli olmayan Türkçe tercümelerine de rastlanır. Bu çalışmada önce Nesrü’l-leâlî’nin hangi tarihte ve kimin tarafından yapıldığı belli olmayan Arap harfli mensur Türkçe tercümelerinden biri tanıtılmış; sonra bahsi geçen kitapçığın yeni harflere çevrilen metnine yer verilmiştir. İsmi belirsiz mütercimin, vecizeleri çevirdikten sonra onlardan çıkardığı fikir veya tavsiyeleri de ifade ettiği görülür. Bahis konusu tercümenin devamında bulunan ve insanlarla iyi geçinme adabına dair on bir tavsiyeyi içine alan kısa Arapça metinle onun Türkçe tercümesi de -aynı mütercimin eseri olabileceği düşünülerek- çalışmaya dâhil edilmiştir.     
Keywords : Hz Ali, vecize, Nesrül leâlî, tercüme, adap