2013-2014 YILI EDİRNE YENİ SARAY KAZISI İZNİK VE KÜTAHYA SERAMİKLERİ

Authors : Hasan UÇAR

Pages : 365-385

Doi:10.18026/cbayarsos.596137

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2019-09-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın içeriğini 2013-2014 yıllarında Edirne Yeni Saray’da gerçekleştirilen kazılarda bulunmuş İznik ve Kütahya seramikleri oluşturmaktadır. Saray 15. yüzyıl ilk yarısının sonlarında inşa edilmeye başlamış ve sonrasında Osmanlı padişahlarınca sürekli kullanılmıştır. 18. yüzyıldan itibaren klasik dönemdeki önemini kaybetmeye başlayan saray, Osmanlı-Rus Savaşı ile yıkım sürecine girmiştir. Cumhuriyet Dönemi’nde farklı yıllarda yapılan kazı çalışmaları ile sarayın mimari özellikleri yanında sarayda kullanılan eşyalar da gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmaktadır. Bu malzemelerden olan İznik ve Kütahya seramikleri, sarayda kullanılan ithal seramiklerin yanında özel bir konuma sahiptir.  Bezeme teknikleri aynı olsa da renkleri ve motifleri farklılık gösteren bu seramikler Osmanlı’nın bir dönemki zevk anlayışını yansıtmaları açısından birer belge niteliği taşımaktadır. Tek renk ve çok renk boyalı İznik seramiklerinde mavi-beyaz seramikler 15. yüzyıl sonu 16. yüzyıl ilk yarısının bezeme anlayışını, çok renk boyalılar ise tamamıyla Osmanlı’nın kendine has bezeme anlayışını yansıtmaktadır. Kütahya seramiklerinde en dikkat çekici form olan fincanlarda ve az sayıdaki kâse parçasında Kütahya’nın kendine özgü tek ve çok renk boyalı üslubunu görmek mümkündür. 18. yüzyıla tarihlendirilen bu örneklerin kimilerinde Çin etkileri görülürken kimileri tamamıyla Kütahyalı seramikçilerin kendi üsluplarını bize gösterir. Bu çalışmada 2013-2014 yıllarında bulunan İznik ve Kütahya seramiklerinin Osmanlı seramikleri içerisindeki yerinin saptanması amaçlanmıştır.
Keywords : İznik, Kütahya, mavi beyaz