Wolfgang Borchert’in Mutfak Saati ve Ekmek Adlı Öykülerinde Ortak Motifler Üzerinden Fedakâr Kadın ve Bencil Erkek Karakteri

Authors : Gökhan Şefik ERKURT

Pages : 281-290

Doi:10.18026/cbayarsos.671189

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2020-10-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Yirmi altı yıllık yaşamında sayıca sınırlı ancak edebiyat dünyası ve toplumsal hayatta etkili olan eserler veren Wolfgang Borchert, İkinci Dünya Savaşı sonrası Almanya’da ortaya çıkmış olan Yıkım veya Yıkıntı Edebiyatı (Trümmerliteratur) olarak bilinen edebi akımın en önemli temsilcilerinden biridir. Savaşın yıkıcılığını, istemediği halde Nasyonal Sosyalistlerin ordusunda bir asker olarak bizzat yaşayan Borchert, eserlerinde bu şiddet ve yıkımın anlamsızlığına, geri alınamazlığına ve özellikle insanların içindeki çöküşe dikkat çeker. Çalışmamızda, Borchert’in Mutfak Saati (Die Küchenuhr) ve Ekmek (Das Brot) adlı öykülerinde savaş yıllarının yıkıcılığını göğüsleyen kadın karakterlerine, yazarının ortaya koyduğu sembol ve imgeler aracılığıyla ortak bir zaman ve mekân algısı üzerinden yorum getirilmiştir. Aynı anlayış ve yöntemle erkek karakterler de analiz edilerek yorumlanmıştır. Bu çalışmanın amacı Borchert’in öykülerinde gözlemlenen fedakâr Alman kadını ile bencil Alman erkeğinin davranış biçimlerini, gerek yazarın hayatını, psikolojisini ve öznel kültürünü, dönemin toplumsal gerçeklerini göz önüne alarak incelemektir. İzlenen yöntem tek bir inceleme veya eleştiri yöntemi olmayıp, birçok edebiyat inceleme yönteminin bir arada kullanıldığı kapsamlı bir analiz içermektedir. Borchert, her iki öyküsünde mekân motifi olarak mutfak, zaman motifi olarak da gece yarısından sonra iki buçuğu gösteren saatleri kullanır. Mekân ve zaman motiflerinin yanı sıra daha birçok ortak motifle örülmüş her iki öyküde de, kadın karakterler zor şartlar altında olmalarına rağmen, hayatlarındaki erkekler için fedakârca davranırken erkek karakterler bencilce ve kıymet bilmez tavır sergilerler. Çalışmamızda bu fedakârlık ve kıymet bilmezlik kurgusunun toplum, dönem ve yazar tarafından nasıl örüldüğü, karşılaştırmalı bir yöntemle analiz edilerek, yorumlanmıştır. Sonuç olarak öykülerde gözlemlenen en önemli bulgu, yazarın kendi hayat serüveninin ve yaşama bakış açısının etkisiyle savaş yıllarında toplumun dayanaklılığı için gereken sabrın ve yeniden ayağa kalkması adına ihtiyaç duyduğu inanç ve gücün kadın karakterler aracılığıyla, işlendiği olmuştur.
Keywords : Wolfgang Borchert, Kısa Öykü, Komparatistik, Zaman Mekân Motifi, Yıkım Edebiyatı, Kadın Karakteri, Karşılaştırmalı Edebiyat