Meclis-i Vâlâ Defterlerine Göre Ceza Kanunnâmesi’nin Uygulanması (1859-1867) -Üsküp Sancağı Örneğinde-

Authors : Arzu TAŞCAN

Pages : 17-33

Doi:10.18026/cbayarsos.1001701

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2022-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Gülhâne Hatt-ı Hümâyûnu’nda hukuk alanında yeni düzenlemelerin yapılacağının işaretleri verilmiştir. Bu alandaki ilk hareket ise 1840 yılında Ceza Kanunnâmesi’nin hazırlanmasıyla başlamıştır. Tanzimat döneminin yapılan bu ilk kanununun eksiklikleri daha sonra 1851 ve 1858 yıllarında hazırlanarak yürürlüğe konulan ceza kanunları ile tamamlanmaya çalışılmıştır. Tanzimat dönemi aynı zamanda merkez ve taşra teşkilatlarında da önemli değişikliklerin olduğu bir dönemdir. Mali alanda yapılan reformlar kapsamında taşrada kurulan muhasıllık meclisleri, muhassıllık uygulamasına son verildikten sonra eyâlet, sancak ve kaza meclisleri olarak varlığını devam ettirmiş, bu meclislere ceza davalarına bakma yetkisi, yani ceza kanununu uygulama görevi de verilmişti. Görülen davalar, aynı zamanda yüksek temyîz mahkemesi olan, son karar makamı olarak yetkili bulunan Meclis-i Vâlâ’ya gönderilmiştir. Meclis-i Vâlâ Defterlerinde bu davalara ilişkin pek çok kayıt bulunmaktadır. Bu çalışmada, Üsküp Sancağı’nda meydana gelen ve Meclis-i Vâlâ Defterlerine yansıyan suçlar ve cezalar tespit edilecek, böylece 1858 tarihli Ceza Kanunnâmesi’nin uygulandığına dair somut deliller ortaya konulacaktır.
Keywords : Üsküp, Ceza Kanunnâmesi, Meclis i Vâlâ, Suç, Ceza