DOĞU-BATI İKİLEMİNDE BİR OSMANLI ENTELEKTÜELİ AHMET MİTHAT EFENDİ’NİN BATI’YI TANIMA ÇABASINA BİR BAKIŞ

Authors : Murat AK

Pages : 247-268

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2006-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Girişimci ruhu ve yazdığı çok sayıda eseriyle Ahmet Mithat Efendi Tanzimat Dönemi’nin önemli Osmanlı entelektüellerinden biridir. Avrupa seyahatiyle gözlemlediği Batı’yı maddî ve manevî zıtlıklar temelinde ele almış, maddî yönüyle etkilendiği Batı’yı manevî yönden tenkit etmiştir. Kendinden önceki Batı gözlemcilerinden daha sağlıklı sosyolojik bir bakış açısı geliştirmiştir. Maddî ve manevî kültür ayrımını Osmanlı için de mümkün gören Ahmet Mithat, geleneksel değerlerine bağlı modern bir Osmanlı idealiyle motive olmuştur. Batı’yı sosyolojik bir bakışın nesnesi haline getiren Ahmet Mithat, oksidantalist söylemin ilk aşamalarından biri olarak karşımıza çıkar. Eserlerinde edebî olmak yerine öğretici olmayı benimsemiştir. Râkım Efendi karakteri ile ideal bir Osmanlı tipi oluştururken, Felâtun Bey karakteriyle Osmanlı’daki batılılaşmanın sorunlarına işaret etmiştir
Keywords : Ahmet Mithat, Doğu Batı, Osmanlı Avrupa, oksidantalizm, oryantalizm, maddî manevî, Felâtun Bey Râkım Efendi, modern geleneksel