Ortaçağ İslâm Dünyasında Bir Ok Mancınığı: Kuşkencîr

Authors : Osman G. Özgüdenli, İbrahim Duman

Pages : 93-108

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2016-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih boyunca savaşlarda birçok savaş âleti kullanılmıştır. Ok mancınıkları bu savaş âletlerinden birisidir. Ok mancınıklarının pek çok çeşidi vardır. Bu çalışmada, Ortaçağ İslâm dünyasında kullanılan kuşkencîr isimli ok mancınığı incelenecektir. Kuşkencîrin kelime anlamı sözlüklerde “kale duvarında delik açan” savaş âleti olarak geçmektedir. Kaynaklardan anlaşıldığı kadarıyla, bu savaş âletinden daha çok muhasara savaşlarında, taarruz silȃhı olarak istifade edilmiştir. Yine zaman zaman savunma silȃhı olarak da kullanılmıştır. Kuşkencîr, Ortaçağ İslȃm dünyasında, doğuda Çin sınırlarından batıda Anadolu ve Mısır’a kadar geniş bir coğrafyada kullanılmıştır. Güçlü bir mekanizmaya sahip olan kuşkencîr, tarihî kaynakların yanında, pek çok şairin divanında da zikredilmiştir. Menûçehrî-yi Dâmgânî, Sûzenî-yi Semerkandî, Evhadu’d-dîn-i Enverî ve Şimâlî-yi Dihistânî gibi Ortaçağ İran şairleri, kuşkencîri şiirlerinde güç simgesi olarak zikretmişlerdir. Kuşkencîrden XV. yüzyılda ateşli silȃhların yayılmaya başlamasına kadar istifade edildiği anlaşılmaktadır.
Keywords : Kuşkencîr, Ok Mancınığı, Mancınık, Savaş, Ortaçağ İslȃm Dünyasında Silȃh