Bakü Devlet Üniversitesi: Doğu’nun Avrupa Tarzındaki İlk Yükseköğretim Kurumunun Kuruluş Serüveni

Authors : Ramin SADIGOV

Pages : 110-125

Doi:10.16985/mtad.949340

View : 11 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-09

Article Type : Review Paper

Abstract :28 Mayıs 1918’de kurulan ve sadece 23 ay süren Azerbaycan Cumhuriyeti, ekonomik, sosyal ve siyasi alanların yanında halkın eğitimi konusunda da önemli adımlar attı. Bu adımlar arasında okulların millileştirilmesi, Azerbaycan Türkçesinin resmi yazışmalarda kullanılması, Osmanlı coğrafyasından öğretmenler davet edilmesi ve yeni dersliklerin yapılması en önemlilerinden birkaçı idi. Fakat hükûmetin bu konuda aldığı en önemli karar, bütün Müslüman doğusunda ilk defa Avrupa tarzında bir devlet üniversitesini açması oldu. Kasım 1919’da Bakü’de bir devlet üniversitesi açmayı başaran dönemin aydınları, ülkenin eğitimi ve gelişimi adına çok büyük bir ufka sahip olduklarını göstermiş oldu. Bu yüzden Bakü’de kurulan üniversite Azerbaycan halkına bahşedilen büyük bir armağan sayıldı. Bu çalışmada Bakü Üniversitesi’nin kurulması süreci anlatılmıştır. Süreçle ilgili tarihi serüven anlatılırken oldukça kıt maddi kaynaklara dayanarak, bilim adamı ve öğrenci yetersizliğine rağmen kuruluş aşamasının ülkede ne tür tartışmalara sebep olduğu, mecliste üniversite projesinin hangi tartışmalar altında görüşüldüğü üzerinde durulmuştur. Çalışma yapılırken dönemin ulaşılabilen arşiv kaynakları, basını ve araştırma eserleri irdelenmiş, konu objektif olarak ele alınmaya çalışılmıştır.
Keywords : Bakü Devlet Üniversitesi, Darülfünun Projesi, Azerbaycan Meclisi, Mehmet Emin Resulzade, Reşit Bey Kaplanov