Trablusgarp Savaşı’nda Propaganda Edebiyatı: Recep Vahyi’nin Manzum Türkiye-İtalya Harbi (İnceleme-Metin)

Authors : Hasan ULUCUTSOY

Pages : 143-173

Doi:10.16985/mtad.949450

View : 21 | Download : 7

Publication Date : 2021-06-09

Article Type : Other Papers

Abstract :Trablusgarp Savaşı, Osmanlı Devleti’nin Afrika’daki uzak bir vilayeti olan Trablusgarp’ta 1911-1912 yılları arasında yaşanır. Savaşın uzak bir coğrafyada gelişmesi karşısında Osmanlı toplumu savaşa ilgisini yavaş yavaş kaybetmeye başlar. Bu atmosferde savaş propagandası devreye girer. Trablusgarp Savaşı dönemi Osmanlı propagandasının kullandığı araçlardan biri de edebiyattır. Bu dönemde subay olarak görev yapan şair Recep Vahyi’nin Manzum Türkiye-İtalya Harbi adlı şiir kitapçığı Trablusgarp Savaşı sürerken yayınlanır. Osmanlı cephe gerisinin savaşa ilgisini artırmayı ve topluma öz güven aşılamayı amaçlayan eser, bir propaganda edebiyatı ürünüdür. Salt propaganda amacıyla üretilmiş olan eser, Trablusgarp Savaşı döneminde Osmanlılar tarafından yapılmaya çalışılan propaganda çalışmalarının öne çıkan temalarını yansıtmaktadır. Eserde propaganda ve karşı propaganda teknikleri ve izlekleri kullanılmaktadır. Popüler bir dil ve üslubun benimsenmesi ise Osmanlı toplumunun farklı katmanlarına seslenme amacını yansıtmaktadır. Hedef kitlesi Türkçe konuşan sıradan halk olan şairin, buna uygun olarak sade ve akıcı bir Türkçeyi tercih ettiği gözlenmektedir. Şairin ironik üslubu, mizahi tonu ve yer yer amiyane ifadelere eklenen küfür ve argo yüklü söylemi eseri ilgi çekici kılan etkenlerdendir. Nitekim popüler bir retorik üzerine inşa edilen Manzum Türkiye-İtalya Harbi, Trablusgarp Savaşı dönemi Osmanlı savaş propagandasının mikro düzeyde bir temsili görünümündedir.
Keywords : Trablusgarp Savaşı, Osmanlı Devleti, İtalya, savaş propagandası, savaş edebiyatı