Yazma Eserlerde Kullanıcı-Dostu Bir Unsur olarak Fihristler: Lâmi`î Çelebi`nin Nefâhatü’l-Üns Tercümesinin Topkapı A. 1422 Nüshası Özelinde Bir Değerlendirme

Authors : Mustafa Altuğ YAYLA

Pages : 550-561

Doi:10.16985/mtad.1087978

View : 12 | Download : 4

Publication Date : 2022-12-19

Article Type : Other Papers

Abstract :İslami yazma eserlerde günümüz matbu eserlerinin içindekiler kısmına benzer bir işleve sahip fihrist adı verilen unsurlar bulunmaktaydı. Okurların nüshalarda ulaşmak istedikleri bilgiye erişiminde rolü olan bu unsurlar, nüshalara eklenerek dönemin okuma pratiklerinin şekillenmesinde rol oynamıştır. Bu makalede, tekil bir örnek olarak, 16. yüzyıl Osmanlı sahasının önde gelen mutasavvıf-şairlerinden Lâmiî Çelebi’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 938/1532); Molla Câmî’den insert ignore into journalissuearticles values(ö. 898/1492); tercüme ederek Fütûhu’l-Mücâhidîn li-Tervîhi Kulûbü’l-Müşâhidîn adını verdiği evliyâ tabakâtının en eski tarihli insert ignore into journalissuearticles values(953/1546); Topkapı A. 1422 nüshasındaki fihrist kullanımına odaklanılacaktır. Makalede ilk olarak İslami yazma eserlerde fihrist kullanımı üzerine genel bir değerlendirme yapılacaktır. Bu değerlendirmelerden sonra Osmanlı sahasında fihristlerin yerine değinilerek Lâmiî’nin tercüme eserinin Topkapı A. 1422 nüshası ana hatlarıyla tanıtılacak ve nüshadaki fihrist bölümü örnek tabakat maddeleriyle birlikte incelenecektir. Nihayetinde makalede Topkapı A. 1422’da yer alan fihristin okurlar için Maaike van Berkel’in kullandığı tabir ile kullanıcı-dostu insert ignore into journalissuearticles values(user-friendly); bir unsur olduğu iddia edilecektir.
Keywords : Fihristler, İçindekiler, İslami Yazma Eserler, Kullanıcı Dostu, Lamii Çelebi