Şarkiyatçı İlya Nikolayeviç Berezin ve Türkiyat Çalışmaları

Authors : Arif Akbaş

Pages : 276-293

Doi:10.16985/mtad.1355216

View : 49 | Download : 87

Publication Date : 2024-06-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu makalede Rus Şarkiyatçı Ilya Nikolayevich Berezin’in Türkoloji alanındaki çalışmaları tartışılacaktır. Rus oryantalist (Türkolog, İranolog, Moğolist), St. Petersburg Üniversitesi Türk-Tatar Edebiyatı Bölümü onursal Profesörü Ilya Nikolayevich Berezin (1818-1896), Perm eyaletinin Yugovsky (Devlet Fabrikaları: Kalhoz/ Salhoz) köyünde doğmuştur. Evde babasının verdiği eğitimden sonra ilk eğitimini Yekaterinburg’daki bölge okulunda almıştır. Buradayken zekâsı keşfedilen Berezin, G. S. Surovtsev tarafından devlet desteği için Perm Gimnazyumu’na transfer edilmiş/ yönlendirilmiştir. Gymnasium’daki kursun sonunda o Kazan Üniversitesi’nin doğu edebiyatı bölümüne girmiştir. (1837) Üniversitede Profesör F. I. Erdman ve Mirza Kazım-Bek’in rehberliğinde özenle Arapça - Farsça okumuştur. Kurs sonunda Tarih ve Filoloji Fakültesi’nin doğu bölümünü aday derecesi ile bitirmiştir. Bir ara Perslerin ve Tatarların hayatını tanımak için Astrahan’a gitmiştir. Kazan’a döndükten sonra “Aydınlanmanın gelişmesine katkıda bulunan ve onun Müslüman güçler içindeki gidişatını durduran şey nedir?” tezini savunmuş ve yüksek lisans derecesi almıştır. 1855 - 1896 yılları arasında Kazan Üniversitesi’nde çalışmıştır. 1864’te “Dzhuchiev Ulusunun İç Yapısı Üzerine Bir Deneme” ile doktora derecesini almıştır. Berezin tüm hayatı boyunca Türkoloji alanında oldukça önemli eserler kaleme almıştır. Geleneksel Rus oryantalizminde önemli bir yere/ konuma sahiptir.
Keywords : Berezin, Türkiyat, Türkoloji, Oryantalizm, Kazan Ekolü