Mardin Artukluları Hükümdarı Kutbüddin II. İlgazi’nin Mardin’de Yaptırdığı Ulu Cami Ve Medresenin 573 (1178) Tarihli Vakfiyesi

Authors : Sadi S. Kucur

Pages : 215-229

Doi:10.16985/mtad.1409516

View : 78 | Download : 97

Publication Date : 2024-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Mardin Artuklu hükümdarı Kutbüddin II. İlgazi’nin Mardin’de yaptırdığı Ulu Cami ve medresenin sureti günümüze ulaşan 573 (1178) tarihli vakfiyesi Mardin şehrine ait ilk vakfiyedir. Bugün mevcut olmayan medresenin ve tek minareli olan caminin aslında çift minareli olduğunun ve cami ile medresenin çok sayıdaki idarî ve hizmet personelinin ücretleriyle birlikte kaydedilmiş olması bu vakfiyenin değerini artırmaktadır. Gelir kaynaklarının bulundukları yerler belirtilirken şehirdeki çarşı ve pazarlar ile şehir dışındaki bağ, bostan, mezraa ve vadilerin adlarıyla birlikte verilmiş olması, şehirdeki iktisadi hayat ile şehir ve civarının coğrafî özelliklerinin tespitine katkı sağlamaktadır. Ancak bütün bunların yanısıra vakfiyenin sureti günümüze ulaştığı için onun diplomatik belge hususiyeti açısından orijinal vakfiye gibi değerlendirilemeyeceğini ifade etmemiz gerekir. Vakıflar uzun zaman faaliyetlerine devam eden müesseselerdir. Fakat zamanla vakfın aslıyla ilgili olmayan özellikle para birimi, ücretler ve yer adları değişebilmektedir. Dolayısıyle orijinal vakfiyelerin suretlerine de çıkarıldığı tarihteki para birimi, ücret artışları ve değişen yer adları güncellenerek yansımaktadır. Söz konusu vakfiye sureti, bu özellikler göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir.
Keywords : Artuklular, Mardin, Kutbüddin II İlgazi, vakıf, vakfiye