Bursa Işıklar Askerî İdâdîsi’nin Eğitim Faaliyetleri ve Osmanlı Subayı Yetiştirilmesindeki Rolü (1892-1908)

Authors : Sinan Çakar, Ülya Dönmez

Pages : 52-75

Doi:10.16985/mtad.1435996

View : 283 | Download : 144

Publication Date : 2024-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Tanzimat reformları gereğince, Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti haricinde, büyük şehirlerine de askeri mektepler açılmıştır. 1840’lı yılların ortalarından itibaren faal olarak hizmet veren Bursa Askerî İdâdîsi de açılan bu mekteplerden biridir. Nitelikli subay eksikliğini gidermek maksadıyla tesis edilen ve öğrencilerini Harbiye Mektebi’ne hazırlayan Bursa Askerî İdâdîsi binası, 1855 yılındaki Bursa depremleri sonucunda hasar alması ve akabinde mevcut binanın eğitim hizmetlerini karşılamakta yetersiz görülmüştür. Bunun üzerine 1892 yılında Bursa şehrinin Işıklar adı verilen mevkisinde inşa edilen yeni binasıyla birlikte Bursa Askerî İdâdîsi zamanla büyük bir müştemilâta sahip olmuştur. Bu binanın açılmasından itibaren idâdî, Bursa Işıklar Askerî İdâdîsi olarak anılmaya başlamıştır. Bursa Işıklar Askerî İdâdîsi’nin başka bir özelliği de İmparatorluk devrinden Cumhuriyete intikal eden, ender askerî mekteplerden biri olmasıdır. Bu makalede, bünyesinde birçok önemli subayı yetiştiren Bursa Işıklar Askerî İdâdîsi mercek altına alınacaktır. Bu bağlamda, Işıklar’daki yeni binanın açılmasından itibaren, Sultan II. Abdülhamid devrindeki eğitim faaliyetlerine odaklanılacaktır. Bu faaliyetler ele alınırken, idâdînin yeni binanın açılmasıyla ilgili arka plan bilgisi verilerek, idâdînin müfredatı ve muallim kadrosu da yakından incelenecektir. Son olarak bu çalışma, Bursa Işıklar Askerî İdâdîsi’nin Osmanlı subayı yetiştirilmesinde oynadığı rolü araştırmayı amaçlamaktadır. Bunu gerçekleştirmek için eğitim gören öğrencilerin sosyolojik profilleri analiz edilerek ve idâdînin yerel bir eğitim kurumu mu yoksa imparatorluğun bütününe hizmet eden bir okul mu olduğu tartışılacaktır.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, Hüdavendigâr Vilâyeti, Bursa, Işıklar Askerî İdâdîsi, Osmanlı Subayı