Sınıf Yönetimi Bağlamında Öğretmenlerin Öğrencilerine Yönelik Kullandıkları Hitaplar: Türkiye’de Öğretmenler Öğrencilerine Nasıl Sesleniyor?

Authors : Ali Culha

Pages : 80-90

Doi:10.15285/maruaebd.1291483

View : 78 | Download : 286

Publication Date : 2024-01-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Öğretmenlerin öğrencilerine yönelik tercih ettikleri hitap biçimleri sınıf yönetiminde dikkate alınan bir unsur olarak kabul edilmektedir. Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında öğretmenlerin öğrencilere nasıl hitap ettiklerini ortaya çıkarmak ve bu hitapları tercih etme gerekçelerini anlamaktır. Temel nitel araştırma deseniyle gerçekleştirilen araştırmanın verileri 58 ilkokul ve ortaokul öğretmeniyle yapılan birebir görüşmelerle toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi tekniği tercih edilmiştir. Öğretmenlerin öğrencilerine hitap ederken anne, baba, abla ve ağabey şefkatiyle, biraz da öğrencinin ismini bilmemenin verdiği refleksle oğlum, kızım ve evladım gibi ebeveynlik hitaplarını sık sık tercih ettikleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğretmenlerin özellikle isimlerini bilmeleri halinde öğrencilere daha çok isimleri, nadiren de soy isimleri ile hitap ettikleri belirlenmiştir. Son olarak da bu hitapların dışında yakışıklı, güzelim, tatlım, aslanım, bebeğim ve çiçeğim gibi iltifat hitaplarının tercih edildiği görülmüştür. Bu bulgular ve literatür doğrultusunda en doğru yaklaşımın öğretmenlerin, öğrencilere isimleriyle hitap etmeleri olduğunu söylemek mümkündür. Öncelik olarak isim kullanımını daha doğru bulmakla birlikte, Türk kültürünün özelliklerinden kaynaklanan oğlum/kızım, yavrum ve evladım gibi ebeveynlik hitapları nispeten kabul edilebilmektedir. Ancak iltifat hitaplarını kullanmanın hem öğretmen hem öğrenciler için sakıncalı ve riskli olduğu düşünülmektedir.
Keywords : Hitap, Okul, Öğrenci, Öğretmen, Sınıf Yönetimi, Seslenme