Ölçek Geliştirme Konulu Tezlerin Ölçek Geliştirme Standartlarına Göre İncelenmesi

Authors : Esra Eminoğlu Özmercan, Buket Kemer

Pages : 190-206

Doi:10.15285/maruaebd.1486846

View : 84 | Download : 96

Publication Date : 2024-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı eğitim bilimleri ve psikoloji alanında geliştirilmiş ölçeklerin ölçek geliştirme süreçlerinin AERA, APA ve NCME tarafından yayınlanan ölçek geliştirme standartlarına göre uygunluğunun incelenmesidir. 2010 ile 2021 yılları arasında Türkiye’de eğitim bilimleri ve psikoloji alanında yayınlanan 50 yüksek lisans ve doktora tezi araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Tezlerin incelenmesinde AERA, APA ve NCME tarafından yayınlanan standartlara göre hazırlanmış dereceleme ölçeği kullanılmıştır. Dereceleme ölçeği “Ölçek Yönergesi Standartları”, “Madde Geliştirme ve Gözden Geçirme Standartları” ve “Ölçek Uygulama, Puanlama Prosedürü ve Materyallerin Standartları” olmak üzere üç ana başlıktan ve 27 maddeden oluşmaktadır. Çalışmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler doğrultusunda incelenen tezlerin büyük çoğunluğunda ölçülmek istenen yapı veya alan, araştırma evreni, ölçeğin kullanım amacı ve geliştirme gerekçeleri, maddelerin geliştirilme ve gözden geçirilme aşaması, ön deneme uygulamasının yapıldığı, madde havuzundan nasıl madde seçildiği, uzman görüşleri, örneklem özellikleri, yönergelerin yeterli açıklıkta sunulduğu, güvenirlik ve geçerlik kanıtlarının verildiği, ölçeğin ne amaçla kullanılacağı uygun bir şekilde verildiği belirlenmiştir. Ölçek geliştirme sürecinde kullanılan kuram ve ölçeğin içeriğinin yönergede tanımlanan alanı ne ölçüde temsil ettiği hakkında neredeyse hiç bir bilgiye verilmediği belirlenmiştir. Buna göre ölçek geliştirme çalışmalarında ölçme ve değerlendirme uzmanlarından görüş alınması ve yönergelerin ayrıntılı bir şekilde verilmesi önerilebilir.
Keywords : Ölçek, ölçek geliştirme, AERA, APA ve NCME ölçek geliştirme standartları, içerik analizi, eğitim ve psikoloji