Donald Trump Döneminde Avrupa Birliği-ABD İlişkileri: Liberal Dünya Düzeni, Krizler ve Ayrışan Politikalar

Authors : Sinem KOCAMAZ

Pages : 221-253

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Avrupa Birliği insert ignore into journalissuearticles values(AB); üyesi ülkeler ile Amerika Birleşik Devletleri insert ignore into journalissuearticles values(ABD); arasındaki ilişkiler, oldukça köklü bir geçmişi olan, iki Dünya Savaşı’nın birlikte kazanılması ve Avrupa kıtasının yeniden inşa edilmesi gibi ortak işbirliği temeli üzerinde şekillenen ilişkilerdir. İki taraf, İkinci Dünya Savaşı sonrasında ekonomik ve güvenlik kurumlarını oluşturarak liberal sistemin kurulmasını sağlamışlar ve normatif düzeni birlikte inşa etmişlerdir. Uzun yıllar boyunca süren liderler arasındaki olumlu diyalog, elitler ve bürokratlar arasındaki işbirliği, kamuoyunun ortak algısı ve ortak hatıralar ilişkinin devamlılığını sağlamıştır. Bununla birlikte 2008 ekonomik krizi ve peşi sıra yaşanan Arap Baharı süreci, mülteci sorununu ciddi bir sorunsal haline getirirken Avrupa’da ve ABD’de aşırı sağın yükselmesine neden olmuştur. Bu çerçevede popülist söylemler kabul görmeye başlamış; demokrasi, liberalizm, çoğulculuk gibi benimsenmiş değerlerde bir aşınma söz konusu olmuştur. Bu dönemde göreve başlayan Donald Trump’ın kendisinden önceki başkanlardan farklılaşan dış politika anlayışı ve kendine özgü siyasi tavrı, AB ve ABD arasında daha önce hiçbir dönemde yaşanmamış krizlere neden olmuş, liberal dünya düzenini oluşturan çok taraflılık, kolektif güvenlik, küresel ekonomi gibi temelleri sarsmıştır. Trump’ın dış politikada fayda-maliyet analizi, ulusal çıkarın üstünlüğü, çok taraflılıktan uzaklaşma gibi daha çok realist söylemlerden oluşan ve kendisi tarafından da ilkeli realizm olarak isimlendirilen doktrini, AB ile ilişkilerde önemli bir güven bunalımını beraberinde getirmiştir. Bu çerçevede çalışma, Trump döneminde AB-ABD ilişkilerinde ortak değerler, kolektif güvenlik ve liberal ekonominin devamlılığı gibi temellerin nasıl etkilendiğini incelemektedir. Çalışmanın argümanı, Trump’ın politikalarının ABD ile AB tarafından İkinci Dünya Savaşı sonrasında geliştirilmiş olan liberal düzeni faklı açılardan zafiyete uğrattığı, ABD’nin geleneksel politika çizgisinden uzak olduğu, ancak, sözü edilen sorunların, Joe Biden’ın 2020 ABD Başkanlık seçimlerini kazanmış olmasının gösterdiği gibi, bu liberal düzeni ve transatlantik ilişkileri kökten değiştirecek politikalar olmadığı ve bunların daha çok dönemsel sorunlar olarak değerlendirilebileceğidir.
Keywords : Transatlantik ilişkiler, güvenlik, NATO, Donald Trump, Avrupa Birliği