Feminizm ve Görsel Tasarım: Birinci Kuşak Feminizm Dönemindeki Kozmetik Reklamlarında Kadın İmgelerinin Dönüşümü

Authors : Eda ER ÖZDEN, Zafer ÖZDEN

Pages : 142-163

Doi:10.31123/akil.465945

View : 20 | Download : 6

Publication Date : 2018-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Feminist hareket başlangıcından bu yana sosyo-ekonomik-politik ve kültürel alanlardaki etkileriyle insanları ve toplumu derinden etkilemiştir. Tarihsel açıdan, feminizm toplumsal değişim konusunda belli başlı güçlerden birisi olmuştur ve kadınların, reklamlar da dâhil olmak üzere, kültürel ürünlerdeki temsili üzerine odaklanmasıyla hem kadınların maddi koşulları hem de toplumun kültürel yaşamı üzerinde değişimler yaratmıştır. Toplum içinde kadınlar hakkında hakim olan düşünceleri yansıttıkları için reklamlar feministlerin en çok tartıştıkları konulardan birisi olmuştur. Kadınların reklamlardaki temsili ve feminizmin bu imgelerin dönüşümü üzerindeki etkisi bizi temel bir sorunla karşı karşıya getirmektedir: Reklamlardaki kadın imgeleri toplumsal koşullara bağlı bir biçimde on yıllık dönemler içinde değişmektedir ve kadınların sosyo-ekonomik-politik ve kültürel mücadeleleri belirli bir dönemin toplumsal koşullarından ayrılamamaktadır. Bu nedenle feminist hareketin dalgalarını tarihsel dönemleştirme için kullanmak ve kadın temsillerini bu dönemlerin toplumsal koşullarını göz önüne alarak çözümlemek işgören bir yöntem olacaktır. Her bir feminist dalga, toplumun sürekli değişim içinde olan koşullarından ortaya çıkan farklı kuramsal ve pratik alanlarla ilgili zihinsel meşguliyetleriyle, kadının temsili üzerinde kendine özgü etkilerde bulunmuştur. 1800 yıllardan başlayarak 1960’lı yıllara kadar uzanan birinci dalga feminizm, ataerkiye karşı temel konuları ortaya koyduğu için belirli bir tarihsel öneme sahiptir. Bu çalışmanın amacı,  araştırmanın konusuna ve tarihsel dönemleştirmesine uygunluk gösteren  ve ilk dalga feminizmin etkisiyle bu dönemin cinsel işbölümüne ve toplumsal beklentilerine karşı çıkan kadın temsilleri üzerine feminist ve sosyolojik bir yaklaşımla dönemin reklamlarını kullanarak nitel bir analiz gerçekleştirmektir.  
Keywords : Kozmetik reklamları, görsel tasarım, feminizm, toplumsal cinsiyet temsili, toplumsal değişme