Sosyal Medya Davranışları Ölçeğinin Türkçe Formunun Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Authors : Emel DİKBAŞ TORUN

Pages : 217-234

Doi:10.31123/akil.620551

View : 21 | Download : 5

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Lu ve arkadaşları tarafından (2018) İngilizce olarak geliştirilen, gençlerin okul içi ve okul dışındaki sosyal medya davranışlarını ölçen iki farklı ölçeğin Türkçe formunun geliştirilmesiyle, Türkiye’de üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımı davranışlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Üniversite Öğrencilerinin Okul Dışı Sosyal Medya Davranışları Ölçeği (ODSMD) 21 madde; Üniversite öğrencilerinin Okul İçi Sosyal Medya Davranışları Ölçeği (OİSMD) ise 10 maddedir. ODSMD Ölçeği; tüketme, iletişim, oluşturma ve paylaşma olmak üzere dört faktörlü; OİSMD Ölçeği; tüketme, oluşturma ve paylaşma olmak üzere üç faktörlü yapıdadır.   Çalışma verileri, Ege Bölgesi’ndeki bir devlet üniversitesine devam eden toplam 806 üniversite öğrencisinin katılımıyla toplanmıştır.   Dil eşdeğerliği sağlandıktan sonra ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Kaiser-Meyer-Olkin, Bartlett’s, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve Cronbach’s Alpha testleri ile ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik hesaplamaları yapılmıştır. Sonuçlarda, tüm maddelerin faktör yüklerinin iyi olduğu ve her iki ölçek için de açıklanan toplam varyansın yeterli düzeyde olduğu (OİSMD: %61,35. ODSMD: %55,17) görülmüştür. İki ölçeğin de iç tutarlılık değerlerinin tüm faktörler için kabul edilebilir düzeyde olduğu görülmüştür. Açımlayıcı faktör analizleri ile elde edilen sonuçlar, doğrulayıcı faktör analizleri ile doğrulanarak Türkiye’de üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım davranışlarının okul içinde ve dışındayken nasıl farklılaştığını ölçen geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı elde edilmiştir.  
Keywords : sosyal medya, Instagram, Whatsapp, Facebook, Geçerlik ve Güvenirlik, Ölçek Uyarlama