TÜRKİYE’DE SOSYAL SORUMLULUĞUN ARAÇSALLAŞTIRILMASI BAĞLAMINDA ÇEVRE ODAKLI KURUMSAL İŞ BİRLİĞİ PROJELERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Gökhan KALAĞAN, Veysel BAŞUSTA

Pages : 1315-1331

Doi:10.30798/makuiibf.1220222

View : 52 | Download : 112

Publication Date : 2023-08-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Sosyal sorumluluk olgusunun kurumsal bir hüviyete kavuşması, takriben 1900’lü yılların ikinci yarısına denk gelmektedir. Hem dünyada hem de Türkiye’de kendine yer bulan kurumsal sosyal sorumluluk projeleri, şirketlerin toplumsal ve çevresel sorunların giderilmesine yönelik projeleriyle vücut bulmaktadır. Bu projeler, temelde ahlaki kaygıların bir ürünü olması nedeniyle, kapitalizmin doğasıyla çelişiyormuş gibi görünmektedir. Ancak kar elde etme güdüsünü içselleştirmiş olan kapitalist mantık, ahlaki değerlerden çok ekonomik kaygılarla hareket etmektedir. Bu nedenle kurumsal sosyal sorumluluk, kar maksimizasyonu amacıyla hareket eden iktisadi aktörlerin bir aracı haline gelebilmektedir. Kurumsal sosyal sorumluluğa ilişkin teorilerden biri olan araçsallaştırma teorisi, kapitalizmin bu yönüne vurgu yapmaktadır. Bu teoriye göre bir şirketin temel sorumluluğu, hissedarlarının karını maksimize etmektir. “Friedman Doktrini” olarak da bilinen araçsallaştırma teorisi, kurumsal sosyal sorumluluk projelerinde sıkça karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’deki bazı çevre odaklı kurumsal iş birliği projelerinin araçsallaştırma teorisi ile uyumlu bir şekilde hareket ettiği iddia edilmektedir. Makalenin bulgularına göre kurumsal sosyal sorumluluk, çevre odaklı kurumsal iş birliği projeleri ile araçsallaştırılmaktadır. Özellikle TEMA ve WWF Türkiye isimli vakıfların kapitalist çevreler ile ortaya koydukları kurumsal iş birlikleri, araçsallaştırma mantığının sosyal sorumluluk projeleri ek
Keywords : Araçsallaştırma Teorisi, Kurumsal İş Birliği Projeleri, Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Çevre, Instrumentalization Theory, Corporate Cooperation Projects, Corporate Social Responsibility, Environment