LİYAKAT TEMELLİ BÜROKRASİ: KORE KAMU SINAVLARI (GWAGEO) (958-1894) - THE MERIT-BASED BUREAUCRACY: THE CIVIL SERVICE EXAMINATION (GWAGEO) IN KOREA (958-1894)

Authors : Murat KAÇER

Pages : 754-769

Doi:10.20875/makusobed.413841

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde devlet dâhil modern örgütlerin en belirgin yönü her türlü istihdamın liyakat ve ehliyet ekseninde olmasıdır. Geleneksel toplumlarda ise irsiyet ve statü ekseninde hükümdarlar, kendi akrabaları, yakın arkadaşları ve kendine yakın tebaası arasından istediği kişileri görevlendirmiş, bu kişileri istediği zaman da görevden uzaklaştırmıştır. Çin’de 6. yüzyıldan itibaren uygulanan bürokrasi sınavları ise bu gelenekte önemli bir istisnadır. Kore’de Çin’deki sınav sisteminin etkisiyle 958 yılında Koryo Hanedanlığı döneminde uygulanan ve 1894 yılında kaldırılmasına kadar 936 yıl devam eden Gwageo sınav sistemi de bu istisnai geleneğin bir parçası ve liyakat eksenli bürokrasi modelinin ilk ve erken dönem örneklerinden birisidir. Bu çalışmada Kore’de uygulanan ve Gwageo denilen bürokrasi sınavları ele alınmıştır. Türkiye’de, bilindiği kadarıyla, bu sınav sistemini inceleyen herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın bu yönüyle özelde Kore, genel olarak Doğu Asya alanındaki çalışmalara bir katkı sağlaması hedeflenmektedir.
Keywords : Kore, Çin, Doğu Asya, Bürokrasi, Sınav, Liyakat, Gwageo