Çocuk Bakımında Büyükannelik ve Büyükbabalık: Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları Bağlamında Nitel Bir Araştırma

Authors : Sinem Burcu UĞUR

Pages : 122-154

Doi:10.31200/makuubd.532016

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2019-03-29

Article Type : Research Paper

Abstract :1970’lerde başlayan teknolojik, ekonomik, demografik, kültürel ve politik değişiklikler dünyanın bütün ülkelerinde gerek biçimsel gerek yapısal, köklü dönüşümlere yol açmıştır. Bu değişimler, aile kurumunu da etkilemiştir. Aile yapılanmasında gözlenen belirgin dönüşümlerden biri, büyük ebeveynliğin çocuk bakım sorumluluğunu da içeren bir rol olarak konumlanır hale gelmiş olmasıdır. Çağdaş dünyada büyük ebeveynliğin çocuk bakım ihtiyacına da cevap veren bir role dönüşmesi, boşanmış, tek ebeveynli ailelerin 1980’lerden itibaren dünya çapında yaygınlaşmasına ek olarak artan kadın istihdamından kaynaklanmaktadır. Bu gelişmelerin yanı sıra ortalama ömrün uzamasıyla, torun bakım sorumluluğunun da dahil olduğu yeni büyük ebeveynlik rolü, uzun soluklu bir hal almaktadır. Ne var ki bakım sürecine aktif katılım kültürel normlar, cinsiyet rolü özellikleri ve erkek ile kadın rollerinin geleneksel görünüşleri doğrultusunda biçimlendiği için büyükanne-babaların bakım faaliyetine katılım dereceleri ve bakıma ilişkin üstlendikleri sorumluluklar, farklılaşmaktadır. Ancak büyük ebeveyn-torun ilişkisi üzerine yapılan araştırmaların büyük kısmında büyükbabalar çok küçük bir örneklem içinde yer almaktadır. Kendi büyük ebeveynlik deneyimleri büyük ebeveynlik literatüründe sınırlı yer bulabilen büyükbabalara ilişkin veriler, yoğunluklu olarak büyükannelere ait bulgular olarak rapor edilmektedir. Bu bakımdan bu makalede , ailenin yapılanmasında değişikliklere yol açan eğilimlerin sonucunda ortaya çıkan torun bakım ihtiyacına büyükannelerin yanı sıra büyükbabaların ne denli katılım gösterdiklerinin ve bu süreçte hangi rolleri üstlendiklerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Büyük ebeveynlerle gerçekleştirilen görüşmeler neticesinde torunların fiziksel bakım ihtiyaçlarının büyükannelerince karşılandığı, büyükbabaların da torunlarının araçsal ihtiyaçlarına cevap verme konusunda daha fazla sorumluluk aldıkları anlaşılmıştır.
Keywords : Büyük Ebeveynlik, Çocuk Yetiştirme, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Bakım Pratikleri