SOYUT DÜZLEMLERİN ALGISAL KOMPOZİSYONU: MİMARLIK-FELSEFE ETKİLEŞİMİ ÇERÇEVESİNDE LUIS BARRAGÁN’IN KONUT MİMARLIĞI ÜZERİNE DÖNEMSEL BİR OKUMA

Authors : Sezen Başak ÖZÜNUR ŞAHİN, Kemal Reha KAVAS

Pages : 120-137

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Düşünsel bir etkinliği mekânsal somutlaşmaya ulaştıran mimari tasarım süreci ile bu sürecin gerçekleştiği dönemin felsefi yaklaşımları arasında süreklilikler tespit edilebilir. Bu sürekliliklerin doğası mimarlığın farklı tarihsel dönemlerine ait kuramsal kabullerin, tasarımcıların karar alma süreçlerinin ve mekansal somutlaşmaların ontolojik, epistemolojik, fenomenolojik, estetik vb. açılardan tahlili ile değerlendirilebilir. Bu çalışmada Meksikalı mimar Luis Barragán’ın (1902-1988) tasarımlarında dönemin felsefi dönüşümlerinin izleri sorgulanmaktadır. Barragán’ın uzun mesleki kariyeri modernist düşüncenin hâkim olduğu erken 20. Yüzyılda başlayarak bu düşüncenin felsefi zeminde ciddi eleştirilere maruz kaldığı modern sonrası döneme uzanır. Çalışmada Barragán’ın tasarım yaklaşımında tespit edilen değişim, mimari modernizmin bağlamdan ve duyusal deneyimin çok boyutluluğundan kopuk bir soyutluğa indirgediği düzlemlerin yere dayalı fenomenolojik ve bölgeselci duyarlılıklar ile algısal bir kompozisyon oluşturacak biçimde evrildiği bir süreç olarak okunmaktadır. Bu okuma Barragán’ın 1930’ların modernizmi ile çağdaş olan erken dönem çalışmalarından başlayıp, postmodern düşünce iklimi ile örtüşen geç dönem mimarlık üretimlerine kadar süregiden mimarlık anlayışının izleğini ortaya koymaktadır. Mimarın eserleri üzerinde yapılan inceleme modern hareketin mimari tasarımda gündeme getirdiği neo-Platonik referanslı soyut geometrik düzlemlerin Barragán’ın geç döneminde bağlamsız yapılarından sıyrılarak fenomenolojik deneyimin bir parçası haline geldiğini göstermektedir.
Keywords : Bölgeselcilik, Fenomenoloji, Luis Barragán, Mimarlık ve felsefe, modernizm