Kutadgu Bilig’de Akıl ve İlişkili Kavramlar Üzerine Bir Araştırma; Tıp Tarihi Açısından

Authors : Abdullah YILDIZ

Pages : 266-279

Doi:10.31020/mutftd.548858

View : 6 | Download : 5

Publication Date : 2019-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kutadgu Bilig , Türk yazın tarihinin en önemli eserlerinden biridir. Bu makalede, Kutadgu Bilig adlı eserde akıl kavramsallaştırması ve bununla ilişkili kavramların araştırılması amaçlanmıştır. Eserdeki 4 ana karakterden biri olan Ögdülmiş aklı temsil etmektedir. Bu sebeple özellikle Ödgülmiş karakterinin yer aldığı bölümler incelemenin ana eksenini oluşturmuştur. Yapılan incelemede akıl, bilgi, erdem ve iyilik kavramlarının birbiriyle sıkı bir ilişki içerisinde yer aldıkları görülmüştür. İnsanın doğuştan akla sahip olduğu, aklın, bilgi ve erdemlerin elde edilmesi için zorunlu bir koşul gibi sunulduğu görülmüştür. Eserde akıl felsefi boyutunun ötesinde somut bir şekilde beyin ve baş ile de ilişkilendirilmiştir. Eserde dikkat çeken bir nokta da akıl ile ruh arasında yapılan ayrımdır. Aklın felsefi ve somut değerlendirmeleri ile İbn-i Sina’nın değerlendirmeleri arasındaki benzerlikler ilginç bulunmuştur. Yine eserde dönemin tıp paradigmasına dair önemli ipuçları mevcuttur. 
Keywords : Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib, İbn i Sina, Akıl, Tıp