Haluk Perk Sağlık Müzesi Koleksiyonu’ndan Örneklerle Anadolu Ecza Havanlarının Tarihi Gelişimi

Authors : Haluk PERK, Burcu ÖZDEMİR

Pages : 52-52

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2014-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Haluk Perk Müzesi koleksiyonundaki havanlardan örnekler seçilerek Anadolu’da kullanılan havanların tarihi gelişimi karşılaştırmalı olarak anlatılmaya çalışılmıştır. İlk örneklerini M.Ö. 9000’e kadar götürdüğümüz havanların kullanım amaçları değişmemiş olup; sadece form bakımından farklılıklar göze çarpmaktadır. Antik dönemlerde eczacılıkta kullanılan havanların da kullanım amaçları aynı olup; diğer havanlardan ayırt edilme kıstasları boyutları ve formları olmuştur. Haluk Perk Müzesi koleksiyonunun büyük bir bölümünü oluşturan Antik Dönem Tıp Aletleri içinde yer alan ecza havanlarından seçili bir grup değinilen özellikler ile karşımıza çıkmaktadır. Kalkolitik dönemde yoğun olarak siyah taştan yapılan havanların formları küçük boyutta olup; çukurları genellikle daireseldir. Kesitleri ise “U” şeklindedir. Çukur kısımları sığ olanlar ise daha çok ezme amaçlı kullanılmış olabilir. Tunç çağlarında kullanılan havanlarda biçim olarak farklılıklar göze çarpmaktadır. Dört ayaklı kare biçimli havanların ayrı bir önemi vardır. Bahsedilen havanların ön kısımlarında kabartma şeklinde boğa başı yer almaktadır. Neolitik dönemden beri kutsal hayvan sayılan boğanın havanlarda da kullanıldığı görülmektedir. Antik dönemde yaşamış ve bu havanları kullanmış olan insanların burada yapılan ilaçların ayrı bir iyileştirme gücü olduğuna inanma olasılıkları yüksektir. Ritüel amaçlı sunumlarda da bu havanlar kullanılmış olabilir. Daha sonra Roma, Bizans ve Selçuklu döneminde havanlar aynı amaç doğrultusunda kullanılmaya devam etmiş sadece dış konturlarında dönemlerin motifleri uygulanmıştır
Keywords : Havan, müzeler