Dünya Veteriner Halk Sağlığı Tarihine Genel Bir Bakış

Authors : Osman YILMAZ, Sibel CEVİZCİ, Adnan SERPEN

Pages : 46-47

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2014-05-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Tıp ve veteriner hekimliği mesleklerinin halk sağlığı bilimi kapsamındaki birlikteliği çok eski yıllara dayanmaktadır. Bu noktada, insanın yaşamını sürdürebilmek için asırlar boyu hayvan ile etkileşimde olması, onun gücünden, ürünlerinden yararlanması her iki bilim dalını da birbirine yaklaştırmıştır. Halk sağlığı, sosyal hekimlik kavramının gelişmesiyle birlikte ilk defa beşeri hekimler tarafından ortaya konmuştur. Bu nedenle, ilk zamanlarda beşeri hekimlik camiası içinde şekillenmiştir ve gelişmiştir. Günümüzde küresel sağlığın korunmasında en önemli role sahip bilim dalıdır. Halk Sağlığı kavramının ortaya çıkmasında, Fransız ortopedi uzmanı Jules René G. Guerin, Alman hekim Solomon Neumann, Alman Patolog Prof. Dr. Rudolf L.C.Virchow, Alfred Grotjahn gibi ünlü tıp bilim insanlarının rolü büyüktür. 19.yy’da Amerika’lı veteriner hekimler, “Veteriner Bilimi”nin, “Halk Sağlığı Bilimi” ile olan ilişkisini ve katkılarını daha belirgin bir şekilde ortaya koyabilmek için dünyada ilk defa “Veteriner Halk Sağlığı” ifadesini kullanmışlardır. Aynı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nin Boston’lu Veteriner Hekim Frank S. Billings, 1884’de hayvan hastalıklarının halk sağlığı ile ilişkisinin bir sosyal boyutu olduğunu anlatmıştır. Bu boyutun, bilimsel gelişmelere bağlı olduğuna işaret etmiş ve insanların hayvan hastalıklarından korunabilmesi için “veteriner halk sağlığının” gerekliliğini güçlü bir şekilde savunmuştur. Dünyanın sayılı veteriner hekimlerinden olan ve Salmonella bakterisini ilk defa 1885 yılında tanımlayan Dr. Daniel Salmon, 1890’da Veteriner Halk Sağlığı’nın önemli savunucularından birisi olmuştur. Bu gelişmeler ışığında veteriner halk sağlığı, “Amerikan Veteriner Halk Sağlığı Kurulu” tarafından “hastalıkların önlenmesi, yaşamın korunması ve insanlığın verimliliği ile refahı adına veteriner tıp biliminden etkilenen ve onu etkileyen tüm toplumsal olayları kapsamaktadır” şeklinde tanımlanmıştır. Dünya Sağlık Örgütü’nün insert ignore into journalissuearticles values(DSÖ); kurulmasını takiben insert ignore into journalissuearticles values(1948); Amerikalı, Virolog Veteriner Hekim Dr. Martin M. Kaplan DSÖ’de göreve başlamıştır ve DSÖ’nün bünyesinde Veteriner Halk Sağlığı Birimi’ni kurmuştur. Amerikan Veteriner Halk Sağlığı Kurulu’nun “veteriner halk sağlığı” tanımı 11-16 Aralık 1950 tarihleri arasında İsviçre’nin Geneva kentinde DSÖ’nün ve Birleşmiş Milletler/Gıda ve Tarım Örgütü’nün konuyla ilgili uzmanlarının katılımıyla ortaklaşa düzenlenen ilk zoonoz toplantısında kabul edilmiştir. Bu yazıda veteriner halk sağlığı kavramının tarihsel gelişimi hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.
Keywords : Hayvan, İnsan, Sağlık, Halk sağlığı, İnsan ve veteriner hekimliği