Türkiye’deki Deneysel Araştırma Laboratuvarlarının Tarihsel Evrimi

Authors : Şeyda DİKER, Elif Ergüven KAYA, Elvan ANADOL

Pages : 71-71

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2014-05-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Hayvanların deneysel amaçlı kullanımı, ilk çağlardan başlayarak özellikle tıp biliminin gelişmesiyle 18. ve 19. yüzyıllardan günümüze kadar artarak devam etmiştir. Bugün hayvanlar, başta tıbbi deneyler olmak üzere çeşitli deneylerde kullanılmaktadır. 1970’li yıllarda hayvanlar üzerinde yürütülen araştırmalarda, bilimsel ölçütlerin yanı sıra etik ilke ve standartlara bağlı kalınmasının bir zorunluluk haline gelmesiyle birlikte bu tür çalışmalarda bir denetleme organı işlevi görmek üzere Hayvan Etik Kurul’larının kurulduğu bilinmektedir. Ülkemizde bu konuda yapılan ilk çağdaş yasal düzenleme 2004 yılında yürürlüğe giren Hayvan Hakları koruma kanunudur. Bu kanununun yürürlüğe girmesinden 2 ay önce düzenlenmesi yapılan “Hayvanlarının Üretim Yerleri ile Deney Yapacak Olan Laboratuvarların Kuruluş, Çalışma, Denetleme, Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik” ile deney hayvanı ile araştırıcıyı buluşturan merkezlerin denetimi ve uygulamalarının Veteriner Hekim gözetiminde yapılması zorunluluğu yasayla düzenlemiştir. Yapılan bu ilk düzenlemenin ardından 2006 yılında “Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik” yürürlüğe girmiş ve gerek deney hayvanlarının bakım ve barındırma koşulları gerekse araştırma etiği konusunda yasal sınırlar net bir şekilde çizilmiştir. Yapılan tüm yasal düzenlemeler sonrasında, araştırma ve üretim yapmakta olan merkezler, fiziki ve idari koşullarını değiştirerek yasalara uyum sağlamaya çalışmışlardır. Bu çalışmada, T.C Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan onay alan deney hayvanları üreten ve kullanan araştırma merkezlerinin tarihsel evrimleri araştırılarak bilime olan katkıları tartışılmıştır.
Keywords : Türkiye, Deneysel araştırma, Tarihsel evrim