Anatomi Bakış Açısı ile Mehmed Atâullah Efendi (Şânizâde)

Authors : Ozan TURAMANLAR

Pages : 498-503

Doi:10.31020/mutftd.1312901

View : 47 | Download : 59

Publication Date : 2023-09-28

Article Type : Other Papers

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu’nda Batılılaşma hareketliliğinin XVII.- XVIII. Yüzyıllarda başladığı kabul edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, siyasi, askeri, ekonomik, sağlık, eğitim-öğretim vb. birçok alanda değişim arayan topraklarda dünyaya gelen Şânizâde’nin hayatını tanıtmaktır. Bu çalışmada, Şânizâde’nin tıp ile ilgili çalışmalarını ve özellikle anatomi sahası içindeki eser ve çevirileri üzerinde durulacaktır. Şânizâde’nin, “Hamse-i Şânizâde” ya da “Kânûn-ı Şânîzâde” olarak adlandırılan ve yapıtları içinde en önemlisi olarak atfedilen eseri, bu topraklarda modern tıbbın temellerinin atılmasında büyük pay sahibi olmuştur. Beş cilt olarak hazırlanan eserin birinci cildi, modern anlamda hazırlanmış ilk anatomi kitabı Mir’atü’l Ebdân Fi Teşrih-i A’za’i’l-i İnsan’dır. Bu kitabın Batı tıp otoriteleri tarafından da ilgiyle karşılanması ve takip edilmesinin sebebi Osmanlı coğrafyasındaki klasik Osmanlı tıp anlayışından modern tıbba geçişin öncüsünü oluşturan bir yapıt olmasından kaynaklanmaktadır. Şânizâde, eserlerinde eski tıp terimlerinin yerine yeni terimleri eklemesi ile tıp terimlerinin Türkçeleştirilmesi hareketine de katkıda bulunmuştur. O, ölümünden kısa süre sonra 1827 yılında açılan Mekteb-i Tıbbiyye’nin manevi kurucuları arasındadır.
Keywords : Mehmed Atâullah Efendi, Şânizâde, Anatomi