Türkiye’nin Kızlar İçin İlk Tıp Okulu: İstanbul (Arnavutköy) Amerikan Kız Koleji Tıp Bölümü

Authors : Gulkizilca Yurur, Nuran Yıldırım

Pages : 511-524

Doi:10.31020/mutftd.1477388

View : 88 | Download : 174

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bir kadın hakları savunucusu olan, İstanbul (Arnavutköy) Amerikan Kız Koleji Müdiresi Mary Mills Patrick’in kolejde uyguladığı eğitimin kız öğrencilerin hekimlik mesleğine yönelmesindeki etkisi tartışılmıştır. Osmanlı Devleti’nde kadın hekim yetiştirecek ilk tıp okulunun açılması süreci Türk tıp tarihi açısından ele alınmıştır. Gereç ve Yöntem: 24 Temmuz 1917 tarihinde Amerika Yabancı Misyon Temsilcileri Birliği’nin (ABCFM) Rockefeller Vakfı’na gönderdiği, “Medical Education and Medical Practice in Turkey” (Türkiye’de Tıp Eğitimi ve Tıp Pratiği) başlıklı orijinal rapordaki “Information in regard to the American College for Girls at Constantinople, Constantinople College” ve “The American College for Girls at Constantinople in is relation to the development of medical education in Turkey with particular reference to the medical education for women” başlıklı mektuplar, burada dile gelen kızlar için tıp okulu planları, bu okuldan beklentileri, olay örgüsüne, aktif katılımcıların perspektifinden görüldüğü şekliyle odaklanan anlatı araştırması yöntemiyle analiz edilmiştir. Bulgular: İstanbul (Arnavutköy) Amerikan Kız Koleji’nde uygulanan eğitimin öğrencileri hekim olmaya yönelttiği ve modern tıp uzmanı kadınların yetişmesinde etkili olduğu anlaşılmıştır. Sonuç: 1891-1960 yıllarında kolejden mezun olan iki Osmanlı ve 13 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının ülkemizin ilk kadın hekimleri arasında olması bu sonucu pekiştirmektedir. Mütareke döneminin olağanüstü koşullarında İstanbul’da kadın hekim yetiştirmek amacıyla kurulan ilk tıp okulu, olan, İstanbul (Arnavutköy) Amerikan Kız Koleji Tıp Bölümü resmen izin alınmadan faaliyete geçirilmiş, Cumhuriyet döneminde yüksek öğretimin yabancılara yasaklanması üzerine kapatılmıştır. Tıp Bölümü’ne devam etmekte olan iki Türk öğrenci, Sabiha Süleyman Sayın ile Hamdiye Abdürrahim Maral 1922 yılında kız öğrenci kabul etmeye başlayan Darülfünun Tıp Fakültesi’ni bitirip Cumhuriyet’in ilk kadın hekimleri arasında yer almışlardır.
Keywords : İstanbul Arnavutköy Amerikan Kız Koleji, kadınlar için ilk tıp okulu, Cumhuriyetin ilk kadın hekimleri, tıp eğitimi alanında misyonerlik, Mary Mills Patrick