Kurşun (Pb) ile kirlenmiş topraklarda ayçiçeği ve mısırın fitoekstraksiyonu üzerine EDTA ve DTPA’nın etkileri

Authors : K. GÜL

Pages : 109-113

View : 14 | Download : 7

Publication Date : 2013-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bitkisel ekstraksiyon, yüksek biyokütleli bitkilerin kullanımı vasıtasıyla kirlenmiş topraktan ağır metallerin kaldırılması için etkili bir yöntem olarak ileri sürülmüştür. Bu çalışma; artan konsantrasyonlarda (0, 4, 8 mmol kg-1) uygulanan EDTA ve DTPA’nın, kurşun (Pb) ile kirlenmiş toprakta yetiştirilen Mısır (Zea mays L. ) ve Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) bitkilerinin bitkisel ekstraksiyonu üzerine etkisini, bitkisel ekstraksiyon yöntemi ile topraktan Pb’u toprak üstü aksamlarında ne kadar biriktirdiğini ve kirlenmiş toprağın bu metallerden ne kadar temizlendiğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Denemede kullanılan toprak materyali KAYSERİ/YAHYALI’daki karbonat tipi Pb-Zn maden ocaklarına yakın tarım arazisinden alınmıştır. Mısır (Z. mays) ve ayçiçeği (H. annuus) bitkileri kontrollü sera koşullarında 10 hafta yetiştirilmiş ve hasattan 2 hafta önce EDTA ve DTPA uygulamaları yapılmıştır. Deneme sonunda araştırmada kullanılan toprağın ve bitkilerin Pb kapsamını belirlemek amacıyla toprağın toplam ve ekstrakte edilebilir ve bitkideki Pb konsantrasyonları belirlenmiştir. Toplam Pb içeriği 448.64 mg kg-1 olan toprağa artan dozlarda EDTA ve DTPA uygulanması sonucu, toprakta yetiştirilen mısır (Z. mays) ve ayçiçeği (H. annuus) bitkilerinin gövdelerinde Pb konsantrasyonlarında artış gözlenmiştir. Bitkilerde Pb birikimindeki artış, toprağa EDTA ve DTPA ilave edilmesi ile toprak çözeltisinde Pb konsantrasyonunun artmasındandır. Mısır (Z. mays) ve ayçiçeği (H. annuus) bitkilerinin yüksek Pb konsantrasyonundan etkilenmediği saptanmıştır. Bitkilerin topraktan Pb’u bünyelerine alarak biriktirmesinde ve topraktaki alınabilir Pb miktarına, toprak pH’sının ve EDTA ile DTPA’nın önemli etkilerinin olduğu bulunmuştur.
Keywords : Bitkisel Ekstraksiyon, Kurşun, Zea mays, Helianthus annuus, EDTA, DTPA