Başkalık ve Yüz Bağlamında Hakikat ve İmge İlişkisi

Authors : Hatice TURAN

Pages : 153-172

Doi:10.51404/metazihin.1191716

View : 12 | Download : 12

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Felsefe tarihindeki önemli tartışmalardan biri hakikat insert ignore into journalissuearticles values(aletheia); ile imge insert ignore into journalissuearticles values(eikon); arasındaki ilişkinin mahiyetidir. Antik dönemde, özellikle Platon düşüncesinde, imge, hakikatten uzaklığı üzerinden ele alınmaktadır. Kopyanın da kopyası olarak imgeler hakikat alanına dair bir şey söyleyememektedirler. Onlar ancak görünür dünyanın bir formu olarak ortaya çıkmaktadırlar. Modern dönemde ise Cogito merkezli düşünceyle birlikte Logos’un yerini özne almış ve söz merkezli düşünceden göz merkezli bir düşünceye geçilmiştir. Teknolojinin de gelişmesiyle birlikte imge, modern öznenin hayatında önemli bir yer teşkil etmiş ve öznelliğin oluşumunda gerek kendilik gerek başkalık deneyimleri açısından belirleyici bir konuma sahip olmuştur. Bu makalede imgenin hem kendisi hem de kendisinden başkası olduğu sorunsalı akılda tutularak öncelikle Platon’un ortaya koyduğu hakikat-imge ilişkisi ele alınacaktır. Bu iki kutuptan biri lehine karar vermektense ikisi arasındaki ilişki ön plana çıkarılacaktır. Platon’un hakikat bağlamında imgeyle kurduğu ilişki ortaya konduktan sonra Emmanuel Levinas’ın sanat ve imgeye dair görüşlerine yer verilecektir. Yüzün hangi anlamda bir imge olduğu ve hangi anlamda bir imge olmadığı başkalık meselesi üzerinden tartışmaya açılacaktır. Platon’un ve Emmanuel Levinas’ın imgeye dair görüşlerinin birlikte düşünülmesi önemlidir zira Platon, imgenin hakikate olan uzaklığını vurgulayarak duyusal olana mesafeli yaklaşır. Emmanuel Levinas ise bir yandan bunu kabul eder ve Platoncu bir tavır ortaya koyar ama diğer bir yandan da duyusal olanın içindeki hakikati yüz kavramıyla açığa çıkarır. Sonuç olarak imgenin hakikatle olan bağının bu şekilde ele alınması hem imgeye hem de özneye dair bir başkalık alanı açacaktır. Bu başkalık bir yandan imgedeki hakikatin keşfedilmesini sağlarken diğer bir yandan da özneyi imgeye karşı daha uyanık ve farkında hale getirecektir.
Keywords : hakikat, imge, yüz, başkalık, aşk, Platon, Emmanuel Levinas