İlkokul Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları ile Eleştirel Düşünme Eğilimleri Arasındaki İlişki

Authors : Aysel Arslan, Mevlüde Sümeyye Polat

Pages : 321-354

Doi:10.37669/milliegitim.1506770

View : 131 | Download : 84

Publication Date : 2025-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Okuma alışkanlığı çok erken yaşlardan itibaren geliştirilmesi gereken davranış olup akademik anlamdaki diğer tüm becerilerin temelini oluşturmaktadır. Okuma düzeyi geliştikçe bireylerin bilişsel becerileri de gelişmektedir. Bu becerilerden biri de eleştirel düşünme becerisidir. Bireyin eleştirel düşünme becerisinin gelişmesi öğrendiklerini zihninde gözden geçirerek yapılandırmasını sağlamaktadır. Bu becerilerin erken yaşlarda gelişmesi sonraki eğitim süreçlerini olumlu etkilemektedir. Yapılan bu çalışma ilkokul düzeyindeki öğrencilerin okuma alışkanlıkları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkiyi araştırmak üzere tasarlanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi Sivas il merkezinde 2023-2024 eğitim-öğretim yılı ikinci döneminde altı farklı ilkokulda 2, 3 ve 4. sınıfında öğrenimlerine devam eden 904 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri olasılıklı seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak elde edilmiştir. Araştırma verileri “İlkokul Öğrencileri İçin Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği” (Uluçınar & Akar, 2021) ile “İlkokul Öğrencileri İçin Okuma Alışkanlığı Ölçeği” (Esen-Aygün, 2019) uygulanarak elde edilmiştir. Ölçeklerin güvenirlikleri sırasıyla geliştirme çalışmasında .90 ve .84; bu çalışmada ise .86 ve .88 olarak hesaplanmıştır. Araştırma verilerinde normallik değerlerinin karşılandığı varsayımından hareketle parametrik istatistiksel analizler uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara bakıldığında ilkokul öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ve eleştirel düşünme eğilimlerinin tüm değişkenlerde anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır (p <. 05). Ölçeklerden öğrencilerin aldıkları puan ortalamaları orta düzeyde bir ilişki orta düzeyde bir ilişkinin bulunduğunu göstermektedir (r= .650).
Keywords : eleştirel düşünme, okuma alışkanlığı, ilkokul, öğrenci