TOPKAPI SARAYI’NDA SULTANLARIN MAVİ-BEYAZ RENKLİ YUAN VE MİNG PORSELENLERİ

Authors : Ömür Tufan

Pages : 117-147

View : 73 | Download : 59

Publication Date : 2024-06-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nin yönetim merkezi ve hanedanın ikametgâhı olan Topkapı Sarayı’nda sayısal olarak en çok ve çeşitlilik açısından en zengin Çin porselenleri bulunmaktadır. Son sayımlarda, Çin’in dışında en fazla Çin porseleninin yer aldığı Topkapı Sarayı Çin Porselenleri Koleksiyonu’nda yaklaşık on iki bin parça eserin olduğu tespit edilmiştir. Çin’de üretilip ihraç edilen ve 13. yüzyıl ila 20. yüzyılın başlarına tarihlenen bu porselen grubunun yarısına yakını, mavi-beyaz Çin porselenlerinden müteşekkildir. Yuan ve Ming hanedanlıkları döneminde üretilmiş, nadir bulunan bu mavi-beyaz Çin porselenleri, koleksiyonun en gözde eserleridir. Yuan Hanedanlığı dönemine ait mavi-beyaz porselenlerden dünyada sadece iki yüz adet vardır. Bunların kırk adedi Topkapı Sarayı Çin Porselenleri Koleksiyonu’nda olup 14. yüzyıla tarihlendirilmektedir. Erken Ming Hanedanlığı döneminde yapılmış elli dört adet mavi-beyaz Çin porseleni ise koleksiyonun nadir rastlanan ikinci grubunu oluşturmakta ve 14. yüzyıl ile 15. yüzyıl başlarına tarihlendirilmektedir. Gücü, iktidarı ve zenginliği temsil eden Çin porselenlerini Osmanlı sarayında sadece padişahlar, valide sultanlar, hanedan üyeleri, sadrazamlar ve üst düzey devlet adamları kullanmıştır. Sarayda düzenlenen resmî törenlerde padişahlara sunulan hediyeler arasında kıymetli eşya addedilen Çin porselenleri de yer almıştır. Hanım sultanların çeyizlerine mutlaka Çin porselenlerinden eşyalar konulmuştur. Padişahların yemekleri Çin porseleninden yapılmış tabaklarda servis edilmiş, şerbet ve kahveleri için de Çin porseleni kupalar ve fincanlar tercih edilmiştir.
Keywords : Topkapı Sarayı, Osmanlı, Sultan, Yuan Hanedanlığı, Ming Hanedanlığı, Jingdezhen, Çin Porseleni, Mavi Beyaz