Charles Dickens’ın Zor Yıllar’’ı: On Dokuzuncu Yüzyıl Faydacılık Yaklaşımının Çocukların Yaşantısı Üzerindeki Olumsuz Etkilerinin Eleştirisi

Authors : Şebnem DÜZGÜN

Pages : 20-30

Doi:10.33406/molesto.418752

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2018-07-09

Article Type : Conference Paper

Abstract :Zor Yıllar ’da Charles Dickens, on dokuzuncu yüzyıl eğitim sisteminde faydacılık yaklaşımının kullanılmasını eleştirir. Sadece gerçeklere ve akla değer verilen bir okul kuran, Thomas Gradgrind adlı eski bir tüccar, faydacı felsefenin katı ve pratik ilkelerini temsil eder. Çocuklara günlük yaşamlarında kullanabilecekleri mantıklı ve somut şeylerin öğretilmesi gerektiğini iddia eder. Bu nedenle, Gradgrind ve fabrika sahibi arkadaşı Joshua Bounderby, insanları akıl ve somut gerçeklikten uzaklaştıran hayal gücünün ve duyguların, çocuk eğitiminde yeri olmadığını düşünürler. Ancak Dickens, faydacı anlayışa göre eğitilmiş çocukların yetişkin yaşamlarında kişisel ve ahlaki sorunlar yaşadıklarını gösterir. Gradgrind’in eski öğrencisi Bitzer, sadece kendi çıkarını gözeten bencil ve ahlaksız bir kişi olarak yetişir. Gradgrind’in çocukları Tom ve Louisa da faydacı anlayışla yetiştirilmenin olumsuz etkilerini tecrübe ederler. Faydacılık ilkeleriyle yönetilen bir ailede doğmuş olan Tom, ahlaki değerleri hiçe sayarak kumar borçlarını ödemek için Bounderby’nin bankasını soyar. Öte yandan, Louisa duygularını ve yaratıcı ruhunu bastırmanın sıkıntısını çeker. Faydacılık anlayışının çocuk gelişimi üzerindeki olumsuz etkilerine değinen Dickens, çocukların zihinsel ve ahlaki açılardan gelişmiş bireyler olarak yetişebilmeleri için eğitim sisteminin sadece aklın değil duyguların ve hayal gücünün gelişimi üzerinde de durması gerektiğine inanır. Bu doğrultuda, kendisine çocukluğunda duyguları ve hayal gücünü takdir etmesi öğretilen Sissy Jupe’un, faydacılık ilkelerine bağlı olan karakterlerin aksine özverili ve sevecen davranışlarından ötürü saygı duyulan erdemli, yaratıcı ve duyarlı bir yetişkin haline geldiğini gösterir. Bu çalışma, Zor Yıllar ’ı inceleyerek Dickens’in duygulara karşı salt mantığı destekleyen faydacılık felsefesini eleştirdiğini ve çocukları aklın yanı sıra duygulara, hayal gücüne ve ahlaki değerlere önem vermeleri yönünde teşvik eden bir eğitim sistemini savunduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Keywords : Charles Dickens, Zor Yıllar, faydacılık, çocuklar