İKİTELLİ CURA (RUZBA) İCRASI, AKTARIMI VE ÂŞIK NESİMİ ÇİMEN’İN BU BAĞLAMDAKİ YERİ VE ÖNEMİ

Authors : Mabule Oral, Erol Deran

Pages : 53-68

View : 12 | Download : 37

Publication Date : 2018-03-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada, oldukça köklü bir geçmişi olan ırızva, ruzba olarak da bilinen, günümüzde ise daha çok ikitelli bağlama, ikitelli cura olarak tanımlanan çalgının yapısal özellikleri ve icra biçimi ele alınacaktır. Aynı zamanda çalgının bir kültürün aktarılmasındaki ve yaşatılmasındaki önemli payının vurgulanması amaçlanmıştır. Bu süreçte ikitelli bağlama/curanın yüzyılları aşarak günümüze taşınmasında en önemli ve en son halkalardan biri olan Âşık Nesimi Çimen’in rolü üzerinde durulmuştur. Çalışmada, verilerin toplanmasında kaynak taraması ve yapılanmış görüşme yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmada, 14. yüzyılda Kaygusuz Abdal’ın bir şiirinde rastlanılan ‘‘ikitelli’‘ sazın, o zamandan bu zamana Alevi inanç ve kültüründe kullanılageldiği ve önemli bir parçası olduğu görülmüştür. Kendine özgü bir düzen ve çalım tekniği ile icra edilen ikitelli bağlama/cura, iki sıra telden oluşan ve şelpe insert ignore into journalissuearticles values(pençe); tekniği ile çalınan iki sesli bir çalgıdır. İkitelli bağlama/curanın yerelden ulusala, ulusaldan uluslararasına taşınmasında yaptığı çalışmalarla Âşık Nesimi Çimen’in büyük hizmetleri olmuştur. İkitelli curanın çalım tekniğini kendine özgü, geliştirerek icra eden Nesimi, bilinçli çabasıyla bu çalgının daha tanınır olmasını sağlarken aynı zamanda yok olmasının da önüne geçmeye çalışmıştır. Sonuç olarak ikitelli bağlama/cura, bir çalgı olmanın ötesine geçerek bir kültürün taşıyıcı unsurlarından biri olmuş ve günümüze kadar yaşamış ve yaşatılmıştır.
Keywords : İkitelli Cura, Nesimi Sazı, Ruzba düzeni, Şelpe Tekniği