BÂBURNAME’DE KÖKEN BİLGİSİ DENEMELERİ

Authors : Ahmet Turan TÜRK

Pages : 203-214

Doi:10.12981/mahder.518644

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2019-03-11

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk edebiyatının hatırat türünde ilk örneği olan Bâburname ’de insert ignore into journalissuearticles values( Vekayî ); gezip görülen yerler ve bu yerlere ilişkin bilgiler verilmiştir. Ömrü savaşlar ve fetihlerle geçen Bâbur, başından geçenleri bu eserinde her yönüyle gözler önüne sermiştir. Eser, Bâbur’un bizzat kendisi tarafından kaleme alınmış olması yönüyle de büyük bir değere sahiptir. Eserinde Bâbur, samimi bir üslupla dönemin yaşam tarzını yansıtmış ve aynı zamanda kendinden bahsederek yer yer otobiyografik bir yaklaşım sergilemiştir. Fergana, Kabil ve Hindistan olarak üç bölümde kaleme alınan eser 5 Ramazan 899’da insert ignore into journalissuearticles values(10 Haziran 1494); başlar ve 3 Muharrem 936’da insert ignore into journalissuearticles values(7 Eylül 1529); sona erer. Bâburnâme veya Vekayi adıyla bilinen eser Çağatay edebiyatının şaheserleri arasında yerini almıştır. Almanca, İngilizce, Rusça gibi pek çok dünya diline çevrilen eser XV. yüzyıl sonu ile XVI. yüzyıl başında Orta Asya, Afganistan ve Hindistan hakkında önemli bilgileri içermektedir. Bu bilgiler içerisinde yer yer köken bilgisi açıklamalarına yer verilmiştir.  Bir sözün gerçek anlamını öğrenmek amacıyla yapılan köken bilgisi çalışmalarının Bâburname ’de ilgi çekici örneklerine rastlanmıştır. Bu yapılan köken bilgisi açıklamalarının bazıları halk köken bilgisi diyebileceğimiz nitelikte ve bazıları ise bilimsel köken bilgisi verilerdir. Bu çalışmada Türk kültür tarihinin önemli eserlerinden biri olan bu eserde değinilen köken bilgisi unsurları değerlendirilmeye çalışılacaktır. 
Keywords : Bâburname, Vekayî, köken bilgisi, halk köken bilgisi