DUA (ALKIŞ) VE BEDDUALARDAKİ (KARGIŞ) YÖNELİM METAFORLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Yeliz SAYGILI SAVAŞ, Muhammet Yasin ÇAKIR

Pages : 852-872

Doi:10.12981/mahder.928070

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2021-09-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Metaforlar sayesinde zihinlerde oluşan özgün çağrışımlar, bireyin kendini ifade etmesinde dilin imkânlarının sınırlı olmadığını gösterecek boyuttadır. Metaforun bir türü olarak yönelim metaforları, bireylerin iletişimleri esnasında uzay/mekân yönelimli yön odaklı kelimeleri kullanması ile ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada tespit edilen malzemenin sınıflandırılması, yönelim metaforlarının işleyişi ve dua ve beddualarda nasıl yer edindiği kültürel temellendirmeler çerçevesinde ele alınmış bu sayede Türk düşünce sisteminin dile ne ölçüde yansıdığı tespit edilmeye çalışılmıştır. George Lakoff ve Mark Johnson’un Çağdaş Metafor Teorisinin yöntem model olarak kullanıldığı çalışmada, içerdiği zengin dua ve beddua malzemesiyle çalışmaya kaynaklık eden Levent Sami Akalın’ın Türk Dilek Sözlerinden Alkışlar Kargışlar, Doğan Kaya’nın Folklorumuzda Beddua Söyleme Geleneği ve Türk Halk Şiirinde Beddualar, Halil Ersoylu’nun Türk Dilince Dualar Beddualar Sözlüğü, Yaşar Kalafat ve Necdet Yaşar Bayatlı’nın Türk Kültürlü Halklarda Alkışlar Kargışlar, Ahmet Keskin’in Türk Kültüründe Alkışlar insert ignore into journalissuearticles values(Dualar/İyi Dilekler); ve Kargışlar insert ignore into journalissuearticles values(Beddualar/Kötü Dilekler);, Orhan Şaik Gökyay’ın Dede Korkut Hikâyeleri ve Metin Ekici’nin Soylamalar ve 13. Boy Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi isimli eserlerden faydalanılmıştır.
Keywords : Metafor, Yönelim Metaforu, Çağdaş Metafor Teorisi, Alkış Dua, Kargış Beddua