TÜRK MÜZİĞİNİN TELLİ ÇALGILARINDAN UD’UN SES OLUŞUMU VE YAPISAL ÖZELLİKLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Authors : Hakan Emre ZİYAGİL

Pages : 1057-1073

Doi:10.12981/mahder.932841

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2021-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk mûsikîsi’nin telli çalgılarından biri olan ud, târihi itibârıyla köklü bir geçmişe sahip olmasının yanı sıra, ses tonu bakımından da ayırt edici bir özelliğe sahiptir. Bas karakterli bir ses yapısı olan ve bu anlamda dinleyicinin üzerinde bırakmış olduğu duyum etkisiyle, tiz frekanslara sahip olan diğer çalgılara nazaran ayırt ediciliği dikkati çeken ud, bu özellikleri sâyesinde; Türk mûsikîsinde kullanılan çalgılar arasında önemli bir yere sahip olmuştur. Türk mûsikîsi sazlarının gitarı olarak da addedilen ve armonik yapısı ile Türk mûsikîsinde kullanılan çalgılar içerisinde farklı bir üslûba sahip olan ud çalgısının yapısal özellikleri bu araştırmanın temel konusunu oluşturmaktadır. Araştırma, ud çalgısının bölümlerini oluşturan parçaların ayrıntıları ile incelenmesi, fiziki yapısının ortaya konması ve ses yapısının oluşmasına etki eden unsurların ve elemanlarının daha iyi anlaşılması amacıyla gerçekleştirilmiş ve çalgının yapım aşamasında bilinmeyen teknik nüansları ortaya konularak gerekli literatür taraması yapılmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden survey insert ignore into journalissuearticles values(tarama); modelinin genel tarama özelliği taşıyan deseni kullanılmış, verilerin çözümlenmesi ve yorumlanmasında ise betimsel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Araştırma konusunun bu alanda çalışma yapan araştırmacılara ve konunun meraklılarına ud çalgısının yapısal ayrıntıları ile tanıtılarak ortaya çıkan ses karakterinin nasıl bir oluşum içerisinde olduğu hususu ele alınarak rehber niteliğinde yararlı bir çalışma olması hedeflenmiş, aynı zamanda ud sesinin duyumu ile ilgili olarak dinleyenlere daha iyi nasıl aktarılabileceği konusunda önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Türk Müziği, Telli Çalgı, Ud, Ses, Udun Yapısı