KLASİK TÜRK EDEBİYATINDA HURMA

Authors : Işılay Pınar Özlük

Pages : 1527-1542

Doi:10.12981/mahder.1506773

View : 146 | Download : 200

Publication Date : 2024-09-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk edebiyatı ürünlerinde işlenen konular ele alındığında, araştırmacılara en zengin ve en renkli malzemeyi sunan alanlardan bir tanesinin sosyal hayat olduğu görülmektedir. Giyim-kuşamdan adet ve inanışlara kadar uzanan pek çok başlık edebî metinler üzerinden takip edilebilmektedir. Bu başlıklardan birisi de yeme-içme kültürüdür. Her canlının birincil ihtiyacı olan beslenme faaliyeti, insanı hayatta tutmasının yanı sıra toplumların değişmesi ve gelişmesiyle sembolik bir anlam kazanmıştır. Yiyecek ve içeceklerin adetlerde kendilerine yer bulması, atasözlerinde benzetme ve mecazlarla yer alması edebî metinlerde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Bir yiyecek veya içecekle ilgili yapılan araştırma bizi dînî yahut mitolojik bir hikâyeye veya tarihi bir gerçekliğe götürebilir. Edebî metinlerimizde bu tür arka planı olan besin unsurlarının sayıları hiç de az değildir. İncirden zeytine, lohusa şerbetinden helvaya, aşureden nara kadar adını tek tek sayamayacağımız kadar meyve, sebze, yiyecek ve içeceğin kendisine has birer hikâyesi vardır. Hikâyesi olan meyvelerden birisi de “hurma” dır. Hurma; Kur’ân’da anılması, evliya menkıbelerinde yer edinmesi, mitolojik olaylara konu olması, gastronomide yemek ve tatlılarda kullanılması yanında sağlık alanında üzerinde çalışmalar yapılması açısından da incelenmeye değer bir yiyecektir. Çalışmada hurmanın Kur’ân-ı Kerim’den bilimsel çalışmalara, menkıbelerden yemek kitaplarına uzanan yolculuğu ele alınırken örnek beyitlerle meyvenin edebî metinlerdeki anlam değeri üzerinde durulmaktadır.
Keywords : Klasik Türk Edebiyatı, Divan, Hurma, Sembol, Yemek