PROSTAT SPESİFİK ANTİJEN (PSA)

Authors : Mehmet Çetinkaya, Ömer Erdoğan, Hasan Deliktaş, Hayrettin ŞAHİN

Pages : 67-77

View : 24 | Download : 15

Publication Date : 2015-08-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Prostat kanseri cilt kanserlerinden sonra tüm dünyada erkekler arasında görülen en sık kanserdir. Prostat kanseri 50 yaşın altında nadir görülürken 50 yaşından sonra görülme sıklığı yaşla birlikte artmaktadır. Bu kadar sık görülen bir kanser için erken tanı amaçlı tümör belirteci tarama çalışmaları ilk olarak 1960’lı yıllarda başlanmıştır. 1980’li yıllarda prostat spesi fik antijen insert ignore into journalissuearticles values(PSA); tanımlanmış ve 1986 tarihinde Food and Drug Administration insert ignore into journalissuearticles values(FDA); dan onay aldıktan sonra yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu tarihten itibaren prostat kanseri tanısı alan hasta sayında dramatik bir artış yaşanmıştır. Fakat çalışmalar göstermiştir ki, PSA’nın sadece kanserde değil aynı zamanda benign prostat hiperplezisi insert ignore into journalissuearticles values(BPH);, prostatit gibi benign durumlarda da arttığı gösterilmiştir. Bundan dolayı PSA’nın aslında kansere özgü bir protein olmayıp, organa yani prostat dokusuna özgü bir protein olduğu kabul görmüştür. Bu nedenden dolayı prostat kanserini prostatın diğer selim hastalıklarından ayırt etmek için PSA ile ilgili çeşitli modaliteler ileri sürülmüştür ve PSA deriveleri ya da izoformları kullanılmaya başlanmıştır. Bu modaliteler; PSA dansitesi, PSA artış hızı, yaşa özgü PSA, serbest/total PSA oranı, prostat volümüne özgü PSA ve transizyonel zon PSA dansitesinden oluşmaktadır. Fakat bazı dezavantajlara sahip olmalarından dolayı pratik uygulamada en sık serbest/total PSA oranı, yaşa özgü PSA, PSA artış hızı kullanılmaktadır. Böylelikle PSA’nın özgüllüğü artırılmıştır fakat istenen sonuçları verememiştir. Bu nedenle prostat kanseri tanısında daha spesifik belirteçlere ihtiyaç vardır
Keywords : Prostat kanseri, PSA, PSA deriveleri, PSA izoformları