İKTİSADIN “AMERİKANLAŞMA”SI, KAMUSAL ENTELEKTÜEL VE TÜRKİYE: POLİTİK İKTİSAT ÖZELİNDE BİR İNCELEME

Authors : Adem LEVENT

Pages : 251-267

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 0219-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Felsefeden ilk ayrılan sosyal bilim olarak iktisat, İkinci Dünya Savaşı sonrası “Amerikanlaşma” ve formalizmle beraber çok güçlü bir ana akıma sahip olmuştur. İktisat, disiplin içinde ürettiği rasyonel seçim teorisini sosyoloji ve politik bilim gibi diğer sosyal bilimlere ihraç etmiştir. Ancak iktisadın edindiği güçlü matematiksel konum ve yayılmacı karakteri aynı zamanda kendi zaafına da işaret etmektedir. İlgili zafiyet sonucu disiplin kendi içinde diğer sosyal bilimleri de etkileyecek ve kamuya yön verecek düşünürler çıkaramamaktadır. Mevcut haliyle Türkiye’deki iktisat çalışmalarının genel seyri de bu şekilde devam etmektedir. Bir tarafta ülkenin kalkınma sorununa çözüm arama gayretleri sonucu gelişen parçalı ve araçsal bir iktisat aktarımı diğer tarafta İkinci Dünya Savaşı sonrası görülen disiplinin Amerikanlaşması ve Keynesyen iktisadın disiplini domine etme durumu, Türkiye’deki iktisat çalışmalarını da büyük oranda etkilemiş ve ülkedeki iktisat algısı politik iktisat içerikli gelişememiştir. Bu etki sonucunda ders kitapları iktisadı olarak bilinen formel iktisat öğretimi ülkede yaygınlaşmış ve ülkedeki yaygın modern ana akım iktisat bu şekilde seyretmiştir. İktisadın gerçek dünya sorunlarıyla mücadele edebilmesi için tekrar felsefeden tam olarak ayrışmadığı döneme tekabül eden politik iktisat eksenine dönüş yapması gerekir. Politik iktisat ortaya çıkış koşulları gereği bir politik felsefe ve sosyal teoridir. Bu yönüyle politik iktisat, disipliner bir sınırlama yerine bütün kamuyu ilgilendiren meseleleri içerdiği için disiplinler arası bir sosyal bilimdir. Bu nedenle politik iktisatçılar da kamusal entelektüel olmaya adaydırlar.
Keywords : Politik İktisat, İktisadın Amerikanlaşması, Kamusal Entelektüel, Türkiye`de İktisadi Düşünce