Said-i Kürdi\\\'den Said-i Nursi\\\'ye Kürt Kültürü ve Bediüzzaman

Authors : Ahmet Yıldız

Pages : 40-53

View : 289 | Download : 269

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bediüzzaman’ın politik sosyalleşmesini anlamak açısından Kürt kültürünün dönemsel özelliklerini bilmek önemlidir. Nitekim, bu kültürün modernlikle karşılaşma sürecinde ve geleneksel doku içindeki yansımalarına Bediüzzaman Saîd Nursi’nin Eski Said dönemindeki metinlerinde de yer verilmektedir. “Kürt Saîd” olarak tanımlayabileceğimiz Eski Said’in yazdığı metinlerde Kürt kültürüne yer verme biçimi, Kürt kültürünün modernlikle karşılaşma sürecinde İslam ve gelenek üzerinden aldığı biçim konusunda da bir fikir vermektedir. Said Nursi’nin, Melayê Cizîrî (Molla Ahmed-i Cezirî) gibi Kürt şiirinin klasik zirveleri, Mela Abdurrahman-ı Cami (Molla Câmi) gibi önde gelen sufileri, Qewlê Newala Sîsebanê gibi Kürtçe destanlar ve çeşitli atasözleri ve deyimlere hayatının sonraki dönemlerinde kaleme aldığı metinlerde de yer vermesine bakıldığında, Kürt kültürünün Bediüzzaman’ı ve fikriyatını anlamadaki anahtar rolü daha belirgin hale gelmektedir. Kürt kültürünün milliyetçilikle eklemlenme sürecinde ortaya çıkan kimlik problemini Bediüzzaman’ın hayatında modern devlet ve İslam üzerinden sahip olduğu kimlikleri etkileme biçimi de bu çalışmanın ana tartışma konularından biridir. Çalışmanın amacı, tarihsel sosyolojik bir perspektifle, Bediüzzaman’ın hayatı ve eserlerinde bu kültürün izlerini sürmek ve politik sosyalleşmesindeki tesirini ortaya koymaktır. Bunun için dönemin sosyopolitik yapısına ışık tutan eserler, Bediüzzaman’ın kendi eserleri ve hakkında kaleme alınan biyografilerden hareketle Bediüzzaman’ı münhasıran Kürt kimlik ve kültürü üzerinden anlayan yaklaşımlarla bu ilişkiyi reddeden/yok sayan yaklaşımların kısa bir kritiği yapılacaktır.
Keywords : Siyasi sosyalleşme, Kürt kültürü, Kürt milliyetçiliği, Said-i Kürdi, Said-i Nursi