ÜÇ AZERBAYCANLI DÜŞÜNÜRÜN YARATICILIĞINDA DİNÎ HİKÂYELER

Authors : Ülker MEMMEDOVA

Pages : 225-235

Doi:10.31126/akrajournal.676904

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2020-05-11

Article Type : Research Paper

Abstract :Azerbaycan edebiyatı tarihinde dini hikâyelerin yansıdığı birçok örnekler vardır. Makalede  XII. yüzyılda yaşamış Hakani Şirvani’nin şiirlerine, Aynalkudat Miyaneci’nin  “Şekva’l-garib” ve Şihabeddin Yahya Suhreverdi’nin “el-Gurbet el-Garbiyye” eserlerine  muracaat olunmuş, dinî kitaplarda rastlanan hikâyeler, peygamberlerin ve evliyaların hayatı  ile ilgili öyküler canlı bir şekilde incelenmiştir. Burada Aynalkudat Miyaneci’nin ve  Şihabaddin Yahya Suhreverdi’nin mirasına özel dikkat gösterilmesi tesadüf değildir. 2019  yılında, Aynalkudat Miyaneci’nin doğum yılının 920. ve Şihabeddin Yahya Suhreverdi’nin  865. senesi kutlandı. Hakani Şirvani’nin vefatından bu yana 920 yıl geçti. Yazarın kişisel  araştırma konusu olduğu için Aynalkudat Miyaneci ve Şihabeddin Yahya Suhreverdi mirasına  özellikle odaklanılmıştır. Makalede aynı yüzyılda yaşamış bu seçkin şahsiyetlerin hayatı ve  yaratıcılığı, Azerbaycan’da onların araştırılmaları hakkında kısa bir genel bakış sunulmuştur.  Çünkü Aynalkudat Miyaneci ve Şihabeddin Yahya Suhreverdi çalışmalarıyla her zaman  dünya bilim adamlarının dikkatini çekmiştir. Makalede, bu düşünürlerin dinî hikâyelere  müracaatı ön planda gösterilmiştir.  Aynalkudat Miyaneci çalışmasında, cahillerin kıskançlığını görmezden gelirken Yusuf’un  hikâyesini hatırlatıyor. Şihabeddin Yahya Suhreverdi’nin çalışması başından sonuna kadar  dinî hikâyelere dayanıyor. Kural olarak, her iki eser de Tur dağı, ibibik kuşu, Yusuf’un  hikâyesi, Nuh’un gemisi, Musa peygamber, Lut peygamber ve diğer dinî hikâyelerle ilgili  efsaneler yer almaktadır. Aynı zamanda, makalede Kur’an’ın çeşitli ayetlerinden örnekler sunulmaktadır.
Keywords : Doğu, Azerbaycan edebiyatı, Hakani Şirvani, Aynalkudat Miyaneci, Şihabeddin Suhreverdi, dini hikayeler