DETERMINATION AND ANALYSIS OF AFYONKARAHİSAR CASTLE’S PERIODICAL STRUCTURES AND ADDITIONS

Authors : Büşra KÖKER, Seda ŞİMŞEK TOLACI

Pages : 193-223

Doi:10.31126/akrajournal.895406

View : 19 | Download : 5

Publication Date : 2021-09-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Binlerce yıl farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan savunma yapılarının önemli bir örneği, Anadolu’da inşa edilmiş olan Afyonkarahisar Kalesi’dir. Kale yapısı, tarihsel süreçte toplumların sosyo-kültürel, ekonomik özellikleri ve ihtiyaçlar doğrultusunda biçimlenmiş, değişim göstermiştir. Farklı dönemlerde inşa edilmiş olan yapısal dönem ekleri, süreçteki değişim ve dönüşümün tespitinin yapılabilmesinde önemli olan fiziksel veri grubunu oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, söz konusu bu eklerin, amaç ve içerik olarak farklı olan kaynakların verileri aracılığı ile yapılmasıdır. Çalışmanın fiziksel kapsamını; yalnızca toplumsal bellekte yer alan Afyonkarahisar Kalesi Yukarı Kale bölümü değil, Orta ve Aşağı Kale bölümleri de dâhil olmak üzere kale yapısının tamamı oluşturmaktadır. Yapıya dair bilgiye ulaşılabilen tüm süreçler çalışmanın tarihsel kapsamı olarak ele alınmıştır. Farklı yazılı ve görsel kaynaklardan elde edilen bilgilerin, yapı mevcut durumunun tespitini sağlayan alan çalışmaları verileri ile birleştirilmesi çalışma yöntemi olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda; kente dair tarih okumaları yapılmış, seyyahların izlenimlerini içeren metin ve belgeler taranmış, koruma envanteri bilgileri değerlendirilmiştir. Yapının mekânsal özelliklerine değinen veriler, belirlenen fiziksel kapsam ve farklı dönemler çerçevesinde derlenmiştir. Fiziksel kapsamı oluşturan üç bölüme dair ayrıca yapılan değerlendirmeler, dönem yapısal eklerinin rahat izlenebilmesi amacı ile tarihsel dönemler ve farklı ölçeklerde inşa edilen dönem ekleri ilişkisini sunan bir tablo ile ortaya koyulmuştur. Bugüne kadar farklı kaynakların bütüncül olarak ele alınması yöntemiyle değerlendirmeye tabi tutulmamış olan yapıya yönelik, dönem eklerinin tespiti ve tarihlendirilmesi odaklı hazırlanan bu çalışmanın, başta kent tarihi, belleği ve mimari özellikler olmak üzere farklı alanlara katkı sağlaması hedeflenmiştir.
Keywords : kale, Afyonkarahisar Kalesi, mimari koruma, kültürel miras