Halk Baytarlığı: Malatya`nın Arguvan İlçesinin Parçikan Köyü Örneği

Authors : Bedrettin KAYHAN, Rezan KARAKAŞ

Pages : 115-145

Doi:10.31126/akrajournal.1243639

View : 68 | Download : 113

Publication Date : 2023-05-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanlar en eski zamanlardan günümüze kadar hayvanlarla iç içe olmuşlardır. Hayvanların hastalanmasıyla insanlar, elde bulunan imkânlar ve yaşam tarzı doğrultusunda sağaltmaya gitmiştir. Bu da halk baytarlığını meydana getirmiştir. Günümüze kadar varlığını sürdüren ve koruyan halk baytarlığı, içerisinde zengin folklor unsurları barındırmaktadır. Bu çalışmanın amacı Malatya’nın Arguvan ilçesinin Parçikan köyünde halk baytarlığını ortaya koymaktır. Parçikan köyünün çalışma sahası olarak belirlenmesinin temel nedeni bölgede hayvancılığın yoğun olarak yapılmasıdır. Etnografi deseni çerçevesinde hazırlanan bu çalışmada çalışma grubu olarak aktif olarak hayvancılık ile uğraşan ve eski dönemlerde hayvancılık ile uğraşmış Parçikan köy halkından 45 kişi belirlenmiştir. Çalışmada veriler görüşme yoluyla toplanmıştır. Görüşmeden önce hayvan hastalıkları ile ilgili alanyazın taraması yapılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Analiz edilen verilere göre yörede hayvan hastalıklarının tedavisinde bitkisel, hayvansal, madensel ürünlerden; cerrahi yöntemlerden ve dini uygulamalardan yararlanılmaktadır. Çalışma sonucunda yöredeki hayvan hastalıklarının tedavisinde Türk halkının ritüel ögelerinden ocak kültürüyle de karşılaşılmış olup bu bağlamda yöre halkının bazı hastalıkların ortaya çıkış nedenlerini ve bunların tedavilerinin nasıl yapıldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak yörede halk baytarlığında zengin folklorik unsurlara ulaşılmıştır. Çalışmanın sonunda hayvan hastalıkları hakkında çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : hayvan hastalıkları, halk baytarlığı, etnografi, Arguvan örneği