Dülger Kızı Masalının Arketipsel Sembolizm Bağlamında Çözümlenmesi

Authors : Hatice İÇEL, Emine ÜÇER

Pages : 7-22

Doi:10.31126/akrajournal.1261208

View : 113 | Download : 94

Publication Date : 2023-05-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Carl Gustav Jung tarafından geliştirilen arketipsel sembolizm halk anlatılarının incelenmesinde kullanılan yöntemlerden birisidir. Jung’un çalışmalarından hareketle Joseph Campbell da kendi yöntemini geliştirmiş ve farklı halkların anlatılarını bu bağlamda incelemiştir. Campbell’ın yönteminin temeli “monomit” kavramına dayanmaktadır. Halk anlatılarının sembolik açıdan ele alındığı çalışmalarda genellikle bu iki adın ön plana çıktığı ve onların düşüncelerinin metne tatbik edildiği bilinmektedir. Kolektif bilinç dışının izlerini farklı bir anlatı türünde sürmek amacıyla bu çalışmada Dülger Kızı adlı masal arketipsel sembolizm bakımından incelenmiştir. Ayrıca masalın kahramanının birbirine zıt özelliklerini uyumlu hâle getirmek ve kendisi ile bütünleşmek için verdiği sınav bağlamında kahramanın yolculuk evreleri ele alınmıştır. Çalışma kapsamında Dülger Kızı masalındaki kahramanın olgunlaşma sürecine tanıklık edilmesinin yanı sıra anima, anne ve yüce birey arketiplerinin olay örgüsünde başat rol aldıkları görülmüştür. Bu bağlamda masalın geneline anima arketipi hâkimdir ve anima, anlatıda aynı zamanda şehzadenin ruhunun derinliklerindeki anne arketipini de temsil etmektedir. Dolayısıyla masal, şehzadenin çocukluktan çıkıp –annesinden ayrılarak- erginleşmesinin sembolik bir dille anlatımıdır.
Keywords : arketipsel sembolizm, monomit, masal, Dülger Kızı, şehzade, anne arketipi