1000-1200°C’de Bakır Bileşikleri ile Turkuaz Sır Araştırması

Authors : Ali Uslu

Pages : 189-201

Doi:10.31126/akrajournal.1455233

View : 24 | Download : 32

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Review Paper

Abstract :İnsanoğlunun varoluşundan bu yana seramik malzeme, biçim ve renk özellikleriyle ait olduğu dönemin sosyokültürel izlerini taşımaktadır. Kültürel bir inanışın göstergesi olarak ölümden sonra hayatı simgeleyen turkuaz, seramik yüzeyinde kullanımı ilk olarak Eski Mısır’da ortaya çıkmıştır. Sır bileşimine yapılan bakır minerali katkısıyla elde edilen turkuaz renkli seramikler, Eski Mısır seramiklerinin en önemli örneklerini oluşturmuşlardır. İslam kültüründe de ayrı bir öneme sahip olan turkuaz rengi, İslamiyet’in yaygın olduğu Orta Doğu ve Orta Asya (Anadolu, İran, Irak, Suriye ve Afganistan) coğrafyasında da kullanılmıştır. Anadolu’da Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun 12. yüzyılda inşa ettiği mimari yapılarda ve günlük kullanım seramiklerinde görülen turkuaz renk, tıpkı Eski Mısır’da olduğu gibi sembolik bir dilin ifade aracı olmuştur. İlk olarak Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile Anadolu’da kullanılan turkuaz renk, akabinde Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu’nun kullanımı ile günümüze kadar taşınmıştır. Bu araştırmada, seramik kültüründe karşımıza çıkan bakır bileşiklerle 1000-1200°C’de gelişen turkuaz renkli sırın tarihçesi, kullanılan hammaddeler, örnek reçeteleri ve eserlerinde yaygın olarak turkuaz renkli sır kullanan örnek seramik sanatçılarının araştırması yapılmıştır.
Keywords : Turkuaz sır, mavi, seramik, oksit