ORGAN BAĞIŞI: BİREYLERİN KARARLARINI ETKİLEYEN PSİKOLOJİK FAKTÖRLER

Authors : Fatma YAŞIN TEKİZOĞLU

Pages : 21-35

Doi:10.33817/muhakeme.413846

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2018-06-05

Article Type : Review Paper

Abstract :Organ bağışı, organ nakli bekleyen hastalar için yaşamsal bir öneme sahiptir. Toplum tarafından görünüşte desteklense de, aslında gelişmiş ülkelerde dahi organ bağışında bulunma düzeyi oldukça düşüktür. Bu nedenle, bu çalışmada bireylerin organ bağışında bulunma kararlarını etkileyen psikolojik faktörler incelenmiştir. İlgili alanyazın incelemeleri sonucunda, söz konusu psikolojik faktörler bu çalışmada organ bağışını etkileyen demografik faktörler ve organ bağışı çalışmalarında yararlanılan psikoloji kuramları olmak üzere iki başlıkta ele alınmıştır. D in, bilgi düzeyi, aile ve bireysel farklılıklar organ bağışını etkileyen demografik faktörler arasında yer almaktadır.  Organ bağışı çalışmalarında faydalanılan sosyal psikoloji kuramlarının ise, Planlı Davranış Kuramı, Akla Dayalı Davranış Kuramı, Transteoretik Model ve Organ Bağışı Gönüllük Modeli olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, alanyazın incelemeleri organ bağışına yönelik çalışmaların daha çok sağlık alanında yapıldığını ve psikoloji çalışmalarının çok az sayıda olduğ u nu ortaya koymuştur. Bu nedenle, bu çalışmada organ bağışını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve alanyazındaki eksikliğe dikkat çekilmesi amaçlanmıştır.
Keywords : Organ bağışı, tutum, planlı davranış kuramı, akla dayalı davranış kuramı, transteoretik model, gönüllülük modeli